Toivo M. Kattonen
Xạ thủ súng máy,
Đại đội súng máy số 1, Tiểu đoàn Trượt tuyết độc lập tình nguyện 99
Chúng tôi biết rằng chúng tôi phải thúc nhau xông lên phía trước.
Đôi khi chúng tôi thậm chí không kịp cả chuẩn bị chiến hào xuất phát
khi có mệnh lệnh “xung phong” ban ra. Điều gì khiến tôi nhớ nhất à?
Tôi chỉ nhớ nhất một điều rằng chiến tranh là chiến tranh. Chúng tôi
không lần nào được ở qua đêm trong một ngôi nhà đàng hoàng - chỉ
được ở trong rừng. Ba tháng trời ở trong rừng. Cố gắng ẩn nấp và sống
sót trong đó. Chỉ có đôi người là còn sống trở về.
Tôi tới từ vùng Toksova, thuộc làng Veikkala. Tôi sinh năm 1917,
nông trường quốc doanh kolkhoz thành lập ở làng tôi năm 1930 và thế là
chúng tôi làm việc trong nông trường cho tới năm 1936. Và rồi người ta
bảo rằng chúng tôi phải dời đi, do biên giới ở sát đó. Họ cưỡng ép mọi
người phải chuyển đi 30 kilômét, tới tận Gruzino. Chúng tôi có một con bò
cái, đồ đạc, mùa màng thì vừa mới gieo, lúa mạch đã lên rất cao, vậy mà lại
phải chuyển đi. Chúng tôi không biết đó là ý kiến của ai, và ai là có tội
trong chuyện này. Toàn bộ gia đình tôi, cùng ngựa và tất cả đồ đạc, phải
dọn đi và chuyển tới vùng Vologda. Tôi làm việc tại đó cho tới năm 1937,
năm 1937 tôi đi tới Lenenergo (xí nghiệp trực thuộc Leningrad) để làm
người đào đất. Sau đó tôi được lên làm thợ máy và kế nữa là làm người đặt
cáp. Tôi làm thế từ 1937 cho tới 1942. Năm 1942 một lần nữa người ta lại
không chịu để cho người Phần Lan yên, họ trục xuất chúng tôi tới Toksova,
Kavgolovo và nhiều nơi khác nữa. Họ chỉ cho chúng tôi có 24 giờ để chuẩn
bị. Tôi ở đây, tại Leningrad vậy mà cũng bị trục xuất. Tôi tới chỗ chị mình
