Tôi không nhớ rõ những gì quân Phần Lan la hét với chúng tôi, dù tôi
biết tiếng Phần rất giỏi. Tôi cũng không nhớ nội dung những tờ truyền đơn.
Tôi nhớ có lần chúng tôi bắt được một tên xạ thủ cuckoo, quật ngã hắn và
bắt đầu thẩm vấn. Hắn nói rằng đã giết được 9 lính Nga, và hắn phải giết
được mười người. Tôi bảo hắn, không đâu, "et sina osaat minun tappaa"
(Mày sẽ không thể giết được tao - tiếng Phần Lan). Hắn nhìn tôi, nhận ra
tôi là người Phần và nổi điên còn hung dữ hơn trước. Rồi tôi hỏi hắn tại sao
lại leo lên cây và giết chúng tôi. Hắn đáp rằng hắn phải giết chúng tôi, rằng
hắn đã giết chín và phải giết được mười, nhưng giờ thì không làm được nữa
rồi. Tuy nhiên hắn đã dành sẵn cho tôi một viên đạn.
Sau chiến tranh người ta tổ chức một cuộc diễu binh, người ta cấp cho
chúng tôi quần dài màu xám, áo sơmi trắng, cà vạt, mũ lưỡi trai trắng có
gắn ngôi sao đỏ và trong bộ quân phục như vậy tôi đi tới trụ sở dân uỷ và
báo cáo rằng tôi đã trở về. Tôi không được nhận phần thưởng vì đã tham
gia cuộc chiến đó. Tôi không nghĩ là có ai trong tiểu đoàn tôi được thưởng.
Tôi đoán là chúng tôi không đáng được vậy. Chiến tranh là chiến tranh. Ban
đầu người Nga không muốn gọi đó là một cuộc chiến tranh. Ý tôi là …
người ta gọi nó là gì nhỉ? Một chiến dịch, chiến dịch Phần Lan, người ta
gọi như thế đấy. Tôi nghĩ là tới khi Yeltsin tuyên bố cái gì đó về nó thì
người ta cuối cùng mới bắt đầu gọi đó là một cuộc chiến tranh thực sự. Đó
là một công việc cực nhọc. Chiến tranh nói chung là một công việc cực
nhọc, và hơn nữa, để thêm vào với tình cảnh khổ cực của chúng tôi là một
mét tuyết dày và cái lạnh -45 tới -50 độ. Chỉ còn biết cố gắng sống sót
trong rừng trong điều kiện như vậy mà thôi.
Chúng tôi không được tiếp viện hay bổ sung quân số, chỉ còn tự biết lo
cho thân mình. Khi chúng tôi quay về nhà, tới ga Phần Lan ở Leningrad,
các cô gái chạy ra đón những bạn trai của họ trong đội tình nguyện. Chúng
tôi đã phải giải thích cho rất nhiều người trong số họ là bạn trai của họ sẽ
không trở về nữa. Những người bị giết được chuyển tới nghĩa trang Ohta,
có 700 người được chôn ở đó. Tôi không biết họ có thuộc tiểu đoàn tôi hay
