Semenov cũng là sĩ quan dự bị, trước là hiệu trưởng một trường học ở
Kursk. Chúng tôi đều thuộc cùng một quân đoàn pháo binh và đều là
thượng úy. Chúng tôi quyết định sẽ giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau tới cùng dù có
bất cứ chuyện gì xảy ra.
Những người vừa bị bắt làm tù binh cũng không biết rõ điều gì đang
xảy ra. Thảm họa phải chăng chỉ xảy ra trong khu vực mặt trận chúng tôi
hay ở khắp mọi nơi? Tất cả những điều này nghĩa là gì? Quân đội ta đã thua
trong cuộc chiến này chăng? Bọn Đức sẽ thống trị chúng ta chăng? Tại sao
người ta lại bỏ rơi chúng tôi trong vòng vây và để mặc cho bọn Đức tàn
sát? Những câu hỏi này quay cuồng trong đầu tất cả mọi người, hạ gục dần
ý chí của họ. Những cuộc tranh luận căng thẳng liên tục đưa ra nhiều quan
điểm và lý lẽ sắc bén. Chúng tôi cố gắng nhận ra tình thế của quân ta, đưa
ra một số quan điểm lý giải cho các sự kiện. Chúng tôi chỉ trích những chỉ
huy của mình và sự thiếu kỷ luật của quân đội ta.
Một gã có râu quai nón phát biểu nhiều câu chống lại Chính quyền Xô
viết. Hình như hắn là cựu thành viên thuộc phe Cách mạng Xã hội còn sót
lại (phe này đã chấm dứt tồn tại kể từ cuộc chiến trong nội bộ Đảng những
năm 20 – Bair Irincheev), cố sức rao giảng về cái gọi là “sức mạnh của
quần chúng nông dân”. Hắn la lối rằng chỉ ở đây, sau hàng rào thép gai, hắn
mới có được quyền tự do ngôn luận. Tôi không thể chịu nổi và bắt đầu
tranh cãi với hắn. Các đồng chí ở gần đấy vội nhắc rằng tôi nên im miệng
và đi chỗ khác càng nhanh càng tốt, bởi gã kia đã bắt đầu gọi tôi là “một
thằng chính uỷ Bolshevik”.
Bọn do thám của Đức sục sạo khắp nơi. Một vài kẻ lắm mồm đi mọi
nơi, cố tìm ra những người trước chiến tranh đã từng làm trong ngành công
nghiệp quốc phòng. Trong khi tìm kiếm, chúng rêu rao là những chuyên gia
