Đèo Cù Mông nằm trên quốc lộ 1A, nối liền hai tỉnh
Bình Định và Phú Yên.
Cù Mông! Cái tên nghe thật lạ được lí giải như sau: Cù
có nghĩa là con quái vật, Mông vốn là từ Mãng đọc trại ra,
nghĩa là con mãng xà, con rắn. Cù Mông được hiểu là Con
rồng nhỏ, vì theo truyền thuyết, xưa kia có con rắn muốn
tu luyện thành rồng, nhưng bất ngờ bị nạn mà chết, biến
thành con đèo có hình dạng uốn lượn như hiện nay.
Thực ra con đèo này không dài, chỉ chừng 8 km, cũng
không cao - đỉnh đèo chỉ cao 245 m so với mực nước biển.
Nhưng nó nổi tiếng vì đường dốc, nhiều chỗ ngoặt bất ngờ,
thường xảy ra tai nạn giao thông. Lái xe qua đây nếu không
vững tay lái thì sẽ rất dễ bị lăn xuống vực.
Dưới chân đèo thấp thoáng những miếu oan họn dành
cho những tài xế và nạn nhân xấu số như một dấu ấn về
sự hiểm trở của con đèo này. Kèm theo đó là những giai
thoại về bóng ma trên đèo làm cho người đi đêm phải rợn
tóc gáy.
Hiện nay đã có thêm tuyến đường Quy Nhơn - Sông
Cầu, tuy nhiên nhiều lái xe vẫn thích theo đường 1A leo
đèo Cù Mông, vì đường qua đó ngắn hơn, tiết kiệm thời
gian hơn.
