đợi được cười no nê thỏa thích như mọi khi, thì lần này không được mãn ý,
nên tỏ vẻ lạnh nhạt. Từ ngày 9 tháng chín đến ngày 9 tháng mười, vở kịch
chỉ được diễn có chín buổi.
Nhưng dần dần về sau nội dung sâu sắc và giá trị nghệ thuật chân chính của
vở kịch đã khắc phục được sự lãnh đạm của công chúng, và từ buổi tái diễn
ngày 14 tháng mười hai năm 1668 đến ngày Môlie mất (17-2-1673), vở
kịch đã được diễn đến bốn chục lần. Cho đến ngày nay, Lão hà tiện là một
trong những vở kịch của Môlie được công diễn nhiều nhất, và được các nhà
phê bình văn học trên toàn thế giới coi là một trong những tác phẩm lớn
nhất của Môlie ( Molière )
Người ta thường nói đến nguồn gốc của vở kịch này và xác định rằng
Môlie đã vay mượn đề tài của nhiều tác giả khác, đặc biệt là hỷ kịch Cái
niêu(1) của Plôt (Plaute), nhà viết kịch lớn của La - mã cổ đại (250 - 184 tr.
J.C). Cần phải nói ngay rằng vay mượn cốt chuyện hoặc một vài tình tiết
của cổ nhân, hay cả của người đương thời đi nữa, hồi đó là một việc bình
thường, không gây thành chuyện xôn xao gì lắm miễn là tác giả có đem lại
được phần sáng tạo độc đáo của mình, mà về điểm này thì rõ ràng là Môlie
đã đem vào tác phẩm Lão hà tiện phần sáng tạo độc đáo sâu sắc.
Môlie mượn đề tài của Plôt. Nhưng nhà văn La - tinh chỉ kể câu chuyện
một người nghèo bỗng bắt được một cái niêu đầy vàng, không dám tiêu
pha, chỉ nghĩ chuyện đem chôn giấu và luôn luôn lo lắng nghi ngờ, chỉ sợ
có người lấy trộm, vì bao lâu nay nghèo khổ, có bao giờ có nhiều vàng
trong tay như vậy. Đến
khi hắn đứt lòng cho con gái cái niêu vàng đó làm của hồi môn, thì hắn
khỏi được bệnh lo ngại băn khoăn. Câu chuyện gần giống như ngụ ngôn
Anh thợ đóng giày và nhà tài phú (Le Savetier et le Financier) của La
Fôngten, và Plôt không hề nghĩ đến sự mô tả sâu sắc thói hà tiện keo bẩn,
không tả lòng ham mê tiền bạc của người tích luỹ làm giàu, mà chỉ tả nỗi
khắc khoải lo âu của kẻ bỗng nhiên vớ được món tiền to bất ngờ. Trái lại,
