37
Chấm Dứt Mọi Khó Khổ
Người đời có những tính khí căn cơ khác nhau, có người nặng về tham, hay
sân, hay si, hay tự cao tự ngã. Dù là căn cơ ra sao, Phật cũng dạy cách để làm bớt
đi những tính khí đó và cuối cùng diệt sạch chúng luôn. Đây là loại hiểu biết (tri
kiến) cao nhất trong các loại hiểu biết. Theo nguyên tắc của kiến thức thế gian,
người học nhiều thứ khác nhau và đạt đến những kiến thức khác nhau. Nhiều
người đạt đến vị trí cao hơn trong xã hội và tự cho mình là quan trọng, là có tri
thức. Kết quả là nhiều người khác không thích và xã hội luôn luôn có bất đồng.
Đó chỉ là những nguyên tắc và kiến thức bề ngoài.
Theo cách của đạo Phật, chúng ta hết lòng lắng nghe sự thật của mọi sự vật
hiện tượng và cố gắng hiểu biết được điều gì là sự thật và đúng. Để làm gì? Để
giải quyết những vấn đề khó khổ của sự sống. Chúng ta học hỏi giáo pháp là để
giải quyết những khó khổ mà chúng ta trải nghiệm trong thế giới này, những khó
khổ của chúng ta và của người khác, của gia đình, nhiều vấn nạn và sự khổ mà
nhiều người vẫn liên tục đối diện đến hôm nay.
Có nhiều loại khó khổ khác nhau. Sự thực [giải pháp thực sự] là...không có
ai giải quyết những khó khổ và cũng không có những khó khổ đó. Không ‘ai’ giải
quyết những khó khổ, do vậy không có những khó khổ đó. Đây là chỗ chấm dứt
mọi thứ. Nếu có ‘ai’ giải quyết những khó khổ, thì sẽ có rất nhiều khó khổ, và sẽ
chẳng bao giờ chấm dứt những khó khổ đó—đó là cách của thế gian.
Theo lý của giáo pháp, chúng ta nói rằng: Nếu không ‘ai’ giải quyết khó
khổ, thì không có những khó khổ. Đó là cách chúng ta chấm dứt khổ, đó là cách
đi đến sự bình an. Nếu còn có ‘ai’ giải quyết những khó khổ, thì sẽ luôn còn hoài
rất những khó khổ. Nếu chúng ta còn nhận thức những khó khổ, thì luôn luôn còn
cái ‘người’ giải quyết những khó khổ đó.
Lấy một ví dụ nhỏ, trước kia những điều kiện sống ở nơi đây rất đơn giản
(tự nhiên). Chúng ta ít khi nào bị lụt lội do chưa có mấy con đập ngăn sông. Giờ
đây nghèo đói đã trở thành một mối lo. Người ta không trồng đủ lương thực, các
con sông bị ngăn đập khắp nơi. Nhiều cây rừng biến mất. Nên khi có mưa lớn,
