8
Tâm Nguyện Của Đức Phật
Có tối và có sáng; có nóng và có lạnh; có sự sinh và có tử, và chắc hẳn phải
có một trạng thái vượt trên cả sự sinh tử đó. Đức Phật, trước khi giác ngộ, đã suy
xét và lý giải theo cách suy luận như vậy. Không tìm hiểu nhiều về những thứ
khác, Người chỉ tập trung suy nghiệm nhiều về vấn đề này. Người tu tập dựa theo
cách suy luận này, với một lòng nhiệt thành đích thực. Phật không đi đường tắt.
Đức Phật tu hành một cách quyết chí, không ngưng nghỉ, do Người đã tin
chắc trong tâm về điều đó, rằng: có tối, thì có sáng. Có khoái sướng và hạnh
phúc, thì có đau đớn và khổ đau. Có nóng, thì có mát để giải nhiệt. Có sự sinh, thì
chắc hẳn có sự vô-sinh để đối trị nó. Người đã rất chắc chắn về điều này. Chẳng
ai chỉ cho Phật về điều này; đó là trạng thái của tâm và bản năng tự xảy đến nhờ
có nhiều sự hoàn thiện về tâm linh (ba-la-mật) trong nhiều kiếp quá khứ.
Vì có cách nhìn đó về sự sống, Người đã rời khỏi cung điện để đi tu hành
trong suốt sáu năm. Bất chấp mọi sự khổ cực, hành xác, đau đớn, Người vẫn
không nản chí. Người muốn truy tìm về nguồn gốc: “Mọi sự đến từ đâu? Khổ bắt
nguồn từ đâu?”. Người tiếp tục điều tra liên tục, và cho đến khi nhận ra được: khổ
là bắt nguồn từ sự sinh. Chúng ta khổ vì chúng ta còn bị tái sinh. (Còn sinh là còn
chịu khổ, còn bị chết, còn bị tái sinh và lại còn chịu khổ.)
Nhưng sinh bắt nguồn từ đâu? Nó bắt nguồn từ sự dính chấp. Phật đã nhắm
ngay vào chỗ này: sự ràng buộc dính chấp. Sinh, già, bệnh, chết, khổ đau, buồn
đau, sầu não, tuyệt vọng, và than khóc sẽ theo sau sự sinh. Đây là một cái vòng
lẩn quẩn.
Có sinh, và sinh là nguyên nhân của mọi sự khó khổ khác nhau xảy ra trong
sự sống này. Nhưng vậy, nếu có sinh ở đây thì ở đâu có sự vô-sinh? Người tiếp
tục suy xét liên tục và kết luận rằng phải có sự vô-sinh ở đâu đó. Có nóng thì có
lạnh; có sướng thì có khổ; như vậy có sướng và khổ thì phải có gì chỗ nào đó
vượt trên sướng và khổ. Có cảnh giới sinh và chết, thì chắc chắn phải có cảnh
giới không-sinh và không-chết. Phật đã tin chắc có điều này (như một lẽ hai mặt
tự nhiên của vạn vật) và Người đã hạ quyết tâm phải chứng ngộ được điều đó.
