Thời xưa kể rằng, khi một người bệnh sắp chết thì người con sẽ đọc niệm
chữ ''Bud-dho, Bud-dho'' [Đức Phật, Đức Phật] bên tai người đó. Không hiểu họ
mang Đức Phật ra làm gì ở đó? Đức Phật thì giúp được gì khi họ đã sắp xuống
lổ? Tại sao họ không học Phật từ lúc còn trẻ và khỏe mạnh? Bây giờ đến khi mẹ
hụt hơi thì con cái mới chới với kêu ''Mẹ ơi... Đức Phật, Đức Phật!''. Chỉ mất thời
gian. Có kêu mẹ cũng chỉ làm mẹ động tâm lúc cận tử mà thôi, hãy để bà ấy ra đi
yên bình.
Người ta không hiểu cách để giải quyết khó khăn bên trong tâm họ, họ
không có một nơi nương tựa. Họ dễ bị nổi giận và có quá nhiều tham muốn. Tại
sao lại vậy? Tại vì họ không có nơi nương tựa.
Khi họ mới cưới nhau, vợ chồng rất hòa hợp với nhau, nhưng đến tuổi năm
mươi thì họ không còn hiểu nhau nữa. Vợ nói một tiếng là khó nghe, chồng nói
một tiếng là sinh sự. Chẳng ai nghe ai. Họ quay lưng lại với nhau. Chuyện này có
thiệt trong nhiều gia đình, phải không quý vị?
Tôi chỉ đang nói không chứ thực sự tôi không có gia đình. Vì sao tôi chọn
đời sống không có gia đình? Hãy coi nghĩa của chữ ''gia đình''.
Tôi biết rõ ý
nghĩa nó là gì. Đó là nơi bạn nắm giữ gia đình, con cái, của cải, cuộc sống của
bạn. Nhưng nếu có ai vô nhà bắt bạn trói lại thì sao, thì nó trở thành một nơi bị
giam cầm. Dù nghĩa chủ động hay bị động thì nơi đó cũng là một khuôn khổ, một
nơi giới hạn, một nơi cầm giữ. Ở đó là một vòng giới hạn. Đàn ông sống trong
vòng giới hạn đó của mình. Đàn bà sống trong vòng giới hạn đó của mình.
Khi tôi đọc chữ gia đình tôi đã thấy ngay sự ràng buộc, giới hạn. Đó là biểu
thị cho sự khổ. Bạn không còn tự do đi đâu hay làm theo ý muốn của mình, bạn
phải sống trong vòng giới hạn đó (một cách tự nguyện và bắt buộc).
(‘Một cách tự nguyện’ là vì sự ràng buộc di truyền, vì lòng thương yêu con
cái, vì họ là ‘nghiệp’ của bạn; và ‘một cách bắt buộc’ là vì bạn phải giữ mình
trong giới hạn gia đình và làm những nghĩa vị và bổn phận bắt buộc đối với con
cái và nơi đó, không được bỏ bê mọi sự bên trong gia đình đó).
Bạn dính kẹt ở đó và không thể thoát ly đi đâu. Những vấn đề đủ thứ về con
cái, về tiền bạc và về tất cả mọi thứ. Nhưng bạn chẳng trốn đi đâu được. Bạn đã
bị trói chặt. Nào con cái, cháu chắt; nào vợ chồng cãi vã, con cái bất hòa; và cả
đống thứ khác chồng chất kéo theo cho đến ngày chết. Chẳng có nơi nào để đi
