tuệ khởi sinh, nếu chúng ta khéo biết suy xét về sự khổ đó. Nhưng mọi người
thường không chịu suy xét điều tra; vậy mới càng khổ ở đó.
Khi có trải nghiệm sướng hay khổ hoặc dễ chịu hay khó chịu khởi lên, trí tuệ
có thể khởi sinh ngay đó. Nếu chúng ta hiểu biết được sự sướng và sự khổ đúng
như chúng đích thực là, thì chúng ta hiểu biết Giáo Pháp. Nếu chúng ta hiểu biết
Giáo Pháp, thì chúng ta hiểu biết thế giới một cách rõ ràng. Nếu chúng ta hiểu
biết thế giới một cách rõ ràng, thì chúng ta hiểu biết Giáo Pháp.
Thực tình là, đối với hầu hết chúng ta, nếu cái gì không làm ta vui thì ta
chẳng muốn biết đến nó. Chúng ta dính ngay sự sân tức, ác cảm hay kháng cự đối
với nó ngay. Nếu ta ghét ai ta chẳng muốn nhìn cái mặt người đó hoặc ở gần
người đó. Điều đó thấy thì thường tình, nhưng đó là dấu hiệu của kẻ ngu si, của
người không thiện khéo; đó không phải là cách của một người tốt lành và thiện
khéo. Còn nếu chúng ta thích ai thì dĩ nhiên chúng ta muốn ở gần người đó, tìm
mọi cách để được tiếp cận hay ở gần người đó, thích được thân thiện với người
đó. Điều này cũng thuộc loại ngu si. Mọi thứ thích/ghét đều là như nhau, giống
như hai mặt của bàn tay. Khi để úp chúng ta chỉ thấy mu bàn tay, lòng bàn tay bị
che khuất. Khi để ngửa chúng ta thấy lòng bàn tay, mu bàn tay bị che khuất. Sự
sướng che đậy cái khổ; và sự khổ đau che đậy sự sướng. Khi bị đau nhức cái
chân, ta chỉ thấy mặt khổ đau; khi bớt đau đi hay hết đau, ta thấy có sướng khoái,
vì không có khổ đau. Cái sai che đậy cái đúng, cái đúng che đậy cái sai. Chúng ta
cứ luôn nhìn thấy một mặt của sự thật, chúng ta chỉ nhìn thấy một phía của vấn
đề, nhìn như vậy nên sự hiểu biết của chúng ta là không toàn diện; chúng ta chỉ
nhìn phiến diện. Hãy tu tập nhìn thấy mọi vấn đề một cách toàn diện, tu tập khi
chúng ta còn đang sống. Luôn nhìn vào mọi thứ, tách ly cái đúng khỏi cái sai,
tách ly cái thiệt khỏi cái giả; nhận biết cách mọi thứ đúng như chúng thực là, rồi
chấm dứt những cách nhìn một mặt một phía từ trước giờ, để đi đến sự bình an.
Sau một thời gian tu tập, rồi sẽ đến lúc chúng ta có thể xuyên phá mọi thứ giả lập
để đi đến sự thật và đi đến buông bỏ hoàn toàn. Còn ngay bây giờ, chúng ta phải
cố gắng tu tập để tách ly mọi mặt, để nhìn thấy rõ bản chất hai-mặt của mọi thứ,
như đã nói trên – và cố gắng xuyên phá chúng để đi đến sự thật, như đã nói trên.
Phật đã dạy về tóc, lông, móng, da và răng. Phật dạy phải tách ly chúng ra
ngay đây. Những người không biết tách ly các thành phần bộ phận thì họ cứ luôn
ôm giữ nó như chính của mình. Hiện thời quý vị chưa thể tách ly mình khỏi
