B. Quyền sở hữu trí tuệ
Hệ thống bằng sáng chế đầu tiên được phát minh ở Venice vào năm 1474
cung cấp những đặc quyền trong vòng 10 năm cho những người phát minh
ra những tác phẩm nghệ thuật và máy móc mới. Trong thế kỷ XVI, một số
bang ở Đức, đặc biệt là Saxony, đã sử dụng quyền sáng chế, mặc dù chưa có
tính hệ thống hoàn toàn. Luật sáng chế Anh bắt đầu từ năm 1623 với Quy
chế độc quyền, mặc dù các nhà nghiên cứu
vào năm 1852, nó không xứng đáng được gọi là “luật sáng chế”. Luật sáng
chế đã được áp dụng ở Pháp vào năm 1791, ở Mỹ vào năm 1793, và Áo vào
năm 1794.
Như đã đề cập trong Chương 2, trong nửa đầu thế kỷ XIX, hầu hết các
nước NDC khác đã thông qua luật sáng chế – Nga (1812), Phổ (1815), Bỉ và
Hà Lan (1817), Tây Ban Nha (1820), bang Bavaria (Đức) (1825), đảo
Sardinia (Ý) (1826), Nhà nước Vatican (1833), Thụy Điển (1834),
Wurttemberg (Đức) (1836), Bồ Đào Nha (1837), bang Saxony (Đức) (1843).
Nhật Bản thông qua luật sáng chế đầu tiên vào năm 1885.
Trong nửa sau
thế kỷ XIX, những nước này cũng đã đưa những thành tố khác vào hệ thống
luật sở hữu như tác quyền (lần đầu tiên được thông qua tại Anh vào năm
1709) và luật nhãn hiệu hàng hóa (lần đầu tiên được thông qua tại Anh vào
năm 1862).
Ở đây, cần ghi nhận rằng, xét theo tiêu chuẩn hiện nay, tất cả các luật về
sở hữu trí tuệ (IPR) thời đó là rất “thiếu sót”.
Hệ thống bằng sáng chế ở
rất nhiều nước chưa có những quy định về công khai, chi phí để hoàn thiện
hồ sơ và xin cấp bằng sáng chế quá cao, và bảo vệ không thỏa đáng đối với
những người được cấp bằng sáng chế. Hầu hết luật sáng chế rất lỏng lẻo
trong việc kiểm tra tính nguyên gốc của phát minh. Ví dụ như ở Mỹ, trước
khi luật sáng chế được sửa đổi vào năm 1836, bằng sáng chế được cấp mà
không cần bất kì bằng chứng nào về tính nguyên gốc của phát minh. Điều
này không chỉ dẫn đến việc cấp bằng sáng chế cho công nghệ được nhập
khẩu mà còn khuyến khích những kẻ kiếm tiền một cách phi pháp tham gia
vào việc tìm kiếm lợi nhuận độc quyền (rent-seeking) bằng cách xin cấp
