thập kỉ qua, nếu so sánh với thời kì 1960-1980, khi những chính sách “tồi”
chiếm ưu thế.
Theo các số liệu về 116 quốc gia (gồm cả phát triển và đang phát triển)
do Weisbrot và đồng nghiệp cung cấp, thì trong giai đoạn 1960-1980, GDP
bình quân đầu người tăng 3,1% mỗi năm, trong khi trong giai đoạn 1980-
2000 tốc độ chỉ là 1,4% mỗi năm. Và chỉ có 15 trong 116 nước – 13 trong
88 nước đang phát triển
– có tỉ lệ tăng trưởng lớn hơn 0,1% mỗi năm
giữa hai giai đoạn này.
Đặc biệt hơn, theo Weisbrot và đồng nghiệp, trong giai đoạn 1960-1980,
ở các nước Mỹ-Latin, GDP trên đầu người tăng 2,8%/ năm, trong khi trong
giai đoạn 1980-1998, tốc độ tăng trưởng rất chậm và chỉ đạt 0,3%/năm.
GDP trên đầu người ở khu vực châu Phi hạ sa mạc Sahara đã giảm tới 15%
trong giai đoạn 1980-1998 (hay tốc độ tăng trưởng là -0,8%/năm), trong khi
ở giai đoạn 1960-1980, GDP trên đầu người đã tăng 36% (hay tốc độ tăng
trưởng là 1,6%/năm). Các dữ liệu về những nền kinh tế chuyển đổi còn ảm
đạm hơn nữa, trừ Trung Quốc và Việt Nam – những nước không theo các
khuyến nghị của phái Tân-tự do. Stiglitz chỉ ra rằng, trong 19 nền kinh tế
chuyển đổi ở Đông Âu và Liên Xô cũ,
chỉ có Ba Lan là có GDP năm
1997 cao hơn GDP năm 1989 – năm bắt đầu chuyển đổi. Trong 18 nước
còn lại, GDP trên đầu người của 4 nước (Georgia, Azerbaijan, Moldova và
Ukraine) vào năm 1997 thậm chí còn thấp hơn năm 1989 đến 40%. Chỉ 5
nước (Romania, Uzbekistan, Cộng hòa Séc, Hungary và Slovakia) là có
GDP bình quân đầu người năm 1997 cao hơn 80% của GDP năm 1989.
Vì vậy, ở đây có một nghịch lí rõ ràng. Tất cả các nước, đặc biệt là
những nước đang phát triển, trong giai đoạn 1960-1980, khi họ sử dụng
những chính sách “tồi”, đã tăng trưởng nhanh hơn hẳn so với hai thập kỉ
tiếp theo, khi sử dụng chính sách “tốt”. Câu trả lời rõ ràng cho nghịch lí này
là chấp nhận rằng chính sách được coi là “tốt” nhưng trên thực tế lại không
có lợi cho các quốc gia đang phát triển. Hơn nữa, việc chấp nhận rằng
những chính sách “tồi”, nếu được thi hành một cách hiệu quả, trên thực tế
lại có khả năng làm lợi cho các nước này.
