2.2.6. Các nền kinh tế nhỏ khác ở châu Âu
A. Bỉ
Chúng ta đã nói đến sự thống trị trong thế kỷ XV của ngành sản xuất len
ở các nước Vùng đất thấp. Ngành công nghiệp này, tập trung ở vùng đất mà
sau này trở thành nước Bỉ, đã bị suy giảm nghiêm trọng bởi sự cạnh tranh
của các nhà sản xuất được bảo hộ của nước Anh. Nhưng Bỉ vẫn duy trì
được sức mạnh về công nghiệp của mình và là nước thứ hai, sau Anh, tiến
hành Cách mạng Công nghiệp.
Đầu thế kỷ XIX, Bỉ là một trong những nước công nghiệp phát triển nhất
ở châu Âu, mặc dù đất nước này có bất lợi lớn là diện tích nhỏ và yếu thế
hơn về mặt chính trị so với Pháp và Đức. Thời gian này, Bỉ là nước dẫn đầu
về công nghệ ở một số ngành, đặc biệt là ngành sản xuất len. Tuy đến giữa
thế kỷ XIX, Bỉ đã mất đi vị thế dẫn đầu trong một số ngành trước các đối
thủ cạnh tranh, nhưng đây vẫn là một trong những nước công nghiệp giàu
có nhất trên thế giới, với các ngành công nghiệp mũi nhọn như dệt may,
thép, kim loại không chứa sắt và hóa chất.
Đặc biệt là do sự vượt trội về mặt công nghệ mà Bỉ là một trong những
nền kinh tế có mức độ bảo hộ thấp nhất trong suốt thế kỷ XIX và đầu thế
kỷ XX (xem bảng 2.1). Hens và Solar khẳng định rằng Bỉ là nước theo
trường phái “tự do thương mại”, đặc biệt là từ những năm 1860 cho đến
trước Thế chiến I.
Nhưng trước giai đoạn này, mức độ bảo hộ của Bỉ lại cao hơn đáng kể so
với Hà Lan và Thụy Sỹ (xem bên dưới). Trong khoảng 3/4 đầu thế kỷ
XVIII, chính quyền Áo, khi ấy đang thống trị vùng đất sau này trở thành
Bỉ, đã bảo hộ mạnh mẽ các ngành kinh tế của nước này trong cuộc cạnh
tranh với các đối thủ từ Anh và Hà Lan, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng công
nghiệp.
Vào đầu thế kỷ XIX, Bỉ phụ thuộc vào những chính sách ITT
can thiệp do Bỉ là một phần của vương triều Hà Lan (1815-1830) dưới thời
William I (xem ở dưới). Hơn thế nữa, cho đến những năm 1850, một số
ngành công nghiệp có mức bảo hộ rất cao, thuế suất lên đến 30-60% đối
