Chương 28. Bài học từ Mỹ Latinh
Tháng 12 năm 2006, tôi được mời đến Bolivia. Philippe Diaz và Beth
Portello ở trường quay Cinema Libre muốn tôi góp mặt trong một bộ phim
tài liệu mà họ đang làm nói về nguồn gốc của sự nghèo đói. Tôi coi chuyến
đi này như một cơ hội để hiểu rõ hơn việc người Bolivia cảm nhận thế nào
sau một năm Evo Morales nhậm chức tổng thống. Tôi đã đọc nhiều bài phát
biểu và bài phỏng vấn vị tổng thống đương nhiệm này nhưng đến bây giờ
tôi sẽ có cơ hội được lắng nghe từ cả hai phía, cả người ủng hộ và người
phản đối ông.
Trong chuyến đi, tôi đã nói chuyện với những người bán hàng, tài xế, người
phục vụ, chủ nhà hàng, những người nông dân không có ruộng đất, thợ mỏ
cũ, người tổ chức các cuộc bãi công đã hạ bệ tổng thống Sanchez, một nữ
diễn viên nổi tiếng tên là Carla Ortiz – người có quan hệ thân thiết với các
nhà hoạt động trong nước và là một người từng phải chứng kiến cái chết
đau đớn của anh trai mình do phát súng của một tên lính. Tôi cũng gặp
những quan chức chính phủ ủng hộ Morales, những thương gia bất mãn với
chế độ, và một cựu tổng thống – ông Jorge “Tuto” Quiroga Ramirez, người
hiện đang cầm đầu phong trào chống lại Morales.
Rõ ràng là vị tổng thống mới đang phải đối mặt với vô vàn thách thức. Hầu
hết tầng lớp thượng lưu và thương nhân đều cương quyết bác bỏ những
chính sách cải cách kinh tế - xã hội của ông. Những người ủng hộ tổng
thống, là người dân thường, lại hy vọng vào sự giải quyết nhanh chóng và
ổn thỏa từ chính sách đã gắn bó mật thiết với họ hàng trăm năm nay. Chắc
chắn, ngoài những áp lực trong nước, Morales còn phải hứng chịu cả nguy
cơ của những đòn đe dọa và khoản tiền hối lộ từ các sát thủ kinh tế. Tổng
thống đã biết rằng bọn chó săn đang trực sẵn từ mọi phía.
Một buổi chiều, tôi ngồi trong phòng khách của Dinh Tổng thống và nói
chuyện với phó tổng thống Álvaro García Linera. Tôi được biết, mặc dù
Morales là người đại diện trước quần chúng nhân dân, nhưng chính phó
