quyết định phải tự mình tìm hiểu, bắt đầu từ chính những đất nước mà tôi
từng hoạt động.
Tôi đã lưu giữ hàng loạt thông tin của các sự kiện xảy ra ở Indonesia. Giờ
đây, thông qua cả các phương tiện thông tin đại chúng, tôi bắt đầu tìm hiểu
sâu hơn, tìm kiếm những thông tin có sẵn tại các tổ chức phi chính phủ
(NGOs) và các học viện, cũng như từ Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới
và các tổ chức khác mà tôi từng làm việc. Sự tò mò của tôi càng lớn hơn
khi tôi trở nên quen thuộc với những hoàn cảnh xung quanh vụ khủng
hoảng kinh tế ở châu Á năm 1997, hay còn gọi là “cuộc khủng hoảng Quỹ
Tiền tệ Quốc tế”. Sự sụp đổ bắt đầu từ châu Á, nơi có hàng trăm triệu người
bị ảnh hưởng và hàng nghìn người (có thể là hàng triệu) chết vì bệnh tật,
đói khát và tự tử, rồi sau đó lan rộng ra toàn cầu. Với những người luôn sẵn
sàng lắng nghe, tìm hiểu, điều này mang tới một thông điệp cảnh báo về
mục đích thực sự của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới, một bài
học về việc làm thế nào để không phải điều hành một nền kinh tế, khi mà
mục tiêu của nó là ngày càng làm giàu cho các “tập đoàn trị” bất chấp việc
những người khác phải trả giá bằng cả sinh mệnh.
Nhìn thoáng qua, các con số thống kê chính thức cho thấy công việc của
chúng tôi vào những năm 1970 ở Indonesia đã tạo ra những thành tích kinh
tế tuyệt vời, ít nhất là cho tới năm 1997. Những thống kê này khiến người
Mỹ khoe khoang rằng tỷ lệ lạm phát rất thấp, lượng ngoại hối dự trữ đạt tới
hơn 20 tỷ đôla, mức thặng dư thương mại tới hơn 900 triệu đôla, và một
khu vực ngân hàng vững chắc. Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế trung bình một
năm (tính theo GDP) của Indonesia từ năm 1990 tới năm 1997 đạt gần 9%,
tuy không đáng chú ý như con số dự đoán hai chữ số mà tôi đã được trả
tiền để đưa ra nhưng cũng rất ấn tượng. Các chuyên gia kinh tế của Ngân
hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, các hãng tư vấn và các viện đại học sử
dụng chúng như một bằng chứng thống kê hùng hồn cho thấy những chính
sách phát triển được các sát thủ kinh tế đưa ra và thực hiện rất thành công.
Tuy nhiên, tôi sớm biết rõ những con số thống kê ấy không trực tiếp nói lên
được cái giá quá lớn mà những người dân Indonesia phải trả cho cái mà các
