chức thân thiết với Suharto tới học tại những trường đại học có uy tín của
Mỹ, chi trả mọi phí tổn và trả lương cho người cố vấn cũng như phí ở nội
trú khi học tập trên đất Mỹ. Mặc dù vậy tôi cũng thừa nhận rằng việc sắp
xếp một khoản tiền lớn như vậy có thể sẽ cần phải áp dụng cả bốn cách trên
và sẽ phải mất vài năm để thực hiện, tôi cam đoan với ông ta rằng tôi đã
được thấy tất cả những kế hoạch đó được thực hiện rất thành công và chúng
tôi không cần phải quan tâm tới bất cứ cơ cấu pháp luật nào từng được đưa
ra để chống lại công ty của Mỹ cũng như chống lại ủy viên ban quản trị của
công ty. Tôi cũng gợi ý rằng ông ta nên cân nhắc ý kiến của tôi về việc
dùng các Geisha để thực hiện các thỏa thuận.
Ông ta tiết lộ cho tôi biết với một nụ cười đầy ẩn ý: “Những Geisha đã lao
động vất vả lắm rồi”. Và cũng giống hầu hết những kẻ khác, ông ta bày tỏ
nỗi lo lắng rằng nếu người thân của Suharto thích “trả trước” thì sao.
Tôi phải thừa nhận rằng tôi không biết cách nào để biến số tiền lớn như vậy
được “trả trước”, ít nhất là không vi phạm pháp luật.
Ông ta cảm ơn tôi và tôi không nghe thêm được điều gì từ ông ta về sự việc
này.
Một thập kỷ sau, vào ngày 15 tháng 3 năm 2006, báo The Boston Globe đã
đưa “tít” sau trên trang nhất của mục Thương mại: “GIÁC THƯ HỐI LỘ”
VÀ SỰ SỤP ĐỔ CỦA CÔNG TY STONE & WEBSTER. Bài báo nói về
một bi kịch, làm sao một công ty có lịch sử đầy vinh quang bắt đầu từ năm
1889, cuối cùng lại bước đến bờ phá sản khi được đưa vào danh sách công
ty phá sản năm 2000 và kết cục lại bị tập đoàn Shaw sở hữu. Theo tờ
Globe, “có tới hơn một nghìn nhân viên của công ty bị sa thải, cổ phần của
họ tại công ty bị mất trắng”. Steve Bailey, phóng viên của Globe kết luận
rằng, nguyên nhân của sự sụp đổ sẽ được tìm ra, “chủ yếu là do việc công
ty sắp đặt chi tiết một khoản bí mật, chi trả phi pháp 147 triệu đôla tiền lại
quả cho những người có liên quan tới Tổng thống Indonesia Suharto để đạt
được hợp đồng lớn nhất trong lịch sử của công ty”.
