Nữ Tư tế Chrysis ở Argos
, là năm của Đại pháp quan Aenesias ở Sparta, là
năm của Chấp chính quan tối cao Pythodorus ở Athens chỉ còn lại hai tháng,
và là sáu tháng sau trận đụng độ Potidaea
, trời vừa bước vào xuân, một lực
lượng Thebes khoảng trên ba trăm quân tráng kiện, dưới quyền chỉ huy của
các Boeotarch
là Pythangelus con trai của Phyleides, và Diemporus con
trai của Onetorides, vào khoảng phiên gác đầu tiên
nhập vũ trang vào Plataea, một trấn của Boeotia nằm trong liên minh với
Athens. Cổng trấn được một người Plataea có tên là Naucleides mở cho họ,
kẻ này cùng với phe cánh của hắn đã mời quân Thebes vào, định hạ sát các
công dân thuộc phe đối lập để giao nộp trấn này cho Thebes, và bằng cách
đó giành quyền lực về tay chúng. Việc này được thu xếp thông qua
Eurymachus con trai của Leontiades, một người rất có thế lực ở Thebes. Bởi
chưng Plataea trước nay vẫn luôn bất đồng quan điểm với Thebes; và
Thebes, khi thấy trước rằng chiến tranh đang đến rất gần, đã muốn đột kích
kẻ thù cũ của mình trong lúc còn đang hòa bình, trước khi chiến sự thực sự
bùng nổ. Quả thật đây là cách để họ vào được bên trong dễ dàng đến thế mà
không bị trông thấy, vì đã không có đội gác nào được cắt đặt ở đó. Sau khi
quân này hạ vũ khí ở nơi họp chợ, những kẻ đã mời họ vào muốn họ bắt tay
vào hành động ngay tức thì và xông đến nhà những kẻ thù của chúng.
Nhưng quân Thebes từ chối không làm việc đó, mà quyết định ra tuyên bố
hòa giải, và nếu có thể thì đạt được một thỏa thuận sơ bộ hữu hảo với các thị
dân ở đó. Vì vậy sứ truyền tin của họ đã mời bất kỳ ai mong muốn khôi
phục vị trí cũ của họ trong liên minh với những người đồng xứ của mình hãy
hạ vũ khí xuống cùng với họ, vì họ nghĩ rằng bằng cách đó trấn này sẽ sẵn
sàng theo họ.
Khi nhận thấy quân Thebes đã có mặt ở bên trong cổng trấn của họ, và bất
đồ xâm chiếm trấn ấỵ, dân Plataea trong cơn hoảng hốt đã ngỡ rằng quân
Thebes thâm nhập vào trấn nhiều hơn con số trên thực tế, khi bóng đêm
ngăn không cho họ thấy được quân kia. Thế nên họ chịu thỏa thuận và chấp
nhận đề nghị đó mà không có một động thái nào; nhất là khi quân Thebes
không cư xử hung bạo với bất kỳ một ai trong số họ. Nhưng thế nào đó mà
trong lúc đàm phán họ lại phát hiện ra số quân Thebes rất ít ỏi, và quyết định
