Bản gốc Hy Lạp là ‘trireme’, chỉ loại chiến thuyền với 3 tầng chèo
được phát triển từ loại thuyền ‘penteconter’ (thuyền ga-lê 1 tầng với 50-60
tay chèo thời cổ) và ‘bireme’ (chiến thuyền 2 tầng với 120 tay chèo); vì chạy
nhanh và linh hoạt nên trireme là loại chiến thuyền ưu việt ở vùng Địa Trung
Hải trong khoảng thế kỷ VII-IV trước CN. Bản dịch tiếng Anh dùng từ
‘galley’, chỉ chung loại thuyền buồm lớn nhiều tay chèo, xuất xứ từ vùng
Địa Trung Hải vào đầu thiên nhiên kỷ I trước CN. (BT)
Samos là một trong những đảo lớn thuộc nhóm đảo Sporades, nằm ở
phía đông biển Aegea, phía nam đảo Chios, phía bắc các đảo Patmos và
Dodecanese, và cách bờ biển Tiểu Á bởi eo biển Samos rất hẹp. Vào khoảng
thế kỷ XI trước CN, người Ionia đã đến định cư ở đây; đến thế kỷ VII trước
CN đảo này trở thành một trong 12 thành viên của Liên minh Ionia, và một
trong những trung tâm thương mại hàng đầu của Hy Lạp. (BT)
Corcyra là một hải đảo trên biển Ionia, nằm ngoài khơi Epirus; thành
Corcyra thủ phủ của đảo này nằm ở bờ biển phía đông của đảo. Năm 734
trước CN thực dân từ Corinth đến đây và đuổi dân Eretria từ Euboea đã định
cư ở đảo này để chiếm giữ. Trận hải chiến giữa Corinth và Corcyra nói trên
xảy ra vào khoảng năm 665 trước CN, khi Corcyra trở thành kình địch với
chính Corinth; kết cục nó đã bị Periander, bạo chúa Corinth, chinh phục. Sau
khi Periander chết (năm 584 trước CN), Corcyra lại giành được độc lập cho
đến cuộc chiến tranh này. (BT)
Vua Cyrus II của Ba Tư (khoảng 590-529 trước CN), thường được gọi
là Cyrus Đại đế, là vị vua sáng lập ra Đế quốc Achaemenid (tức Đệ nhất Đế
quốc Ba Tư), trung tâm là Ba Tư và bao gồm vùng Cận Đông từ biển Aegea
cho đến sông Indus ở phía Đông; Cyrus Đại đế đã tạo lập nên một đế quốc
lớn nhất tính đến thời ấy. Ông nổi tiếng là một nhà chinh phục và cai trị
thiên tài, là cha đẻ của nền văn hoá và văn minh Achaemenid. (BT)
Cambyses II (không rõ năm sinh, băng hà năm 522 trước CN), con trai
của Cyrus II, được phong làm vua Babylon vào năm 539 trước CN khi
Cyrus II chinh phục xứ này, nhưng thực tế chỉ kế vị vua cha từ năm 530
trước CN. (BT)
