LỊCH SỬ CHIẾN TRANH PELOPONNESE - Trang 718

Chú thích chương X

[1]

Nicias (470-413 trước CN), là một chính trị gia xuất thân từ gia đình

quý tộc giàu có và là một vị tướng của Athens trong cuộc Chiến tranh
Peloponnese. Ông là người có quan điểm chính trị ôn hoà và phản đối quan
điểm đế quốc của phe dân chủ ở Athens; triết gia Hy Lạp Aristotle cho rằng
Nicias con trai của Niceratus, Thucydides con trai của Melesias, và
Theramenes con trai của Hagnon là 3 công dân ưu tú nhất của Athens. (BT)

[2]

Minoa là một đảo nhỏ nằm đối diện với hải cảng Nisaea của Megara.

(BT)

[3]

Trận Artemisium là trận hải chiến giữa Liên quân Hy Lạp và quân Ba

Tư vào năm 480 trước CN, diễn ra đồng thời với trận Thermopylae (Cổng
Lửa) nổi tiếng theo chiến lược của Themistocles; trong trận hải chiến này
Liên quân Hy Lạp giao tranh với quân Ba Tư 3 ngày liền bất phân thắng bại
ở mũi Artemisium, bờ biển phía bắc của Euboea, và rút lui khi nghe tin
chiến bại từ Thermopylae, do chiến lược của Themistocles đòi hỏi phải giữ
vững được cả hai mặt trận. (ND)

[4]

Trận Coronea (còn được gọi là Trận Coronea I) diễn ra năm 447 trước

CN giữa Liên minh Delos và Liên minh Boeotia trong cuộc Chiến tranh
Peloponnese I. Năm 457 trước CN Athens nắm quyền kiểm soát Boeotia sau
chiến thắng Trận Oenophyta. Năm 447 trước CN một số người bị trục xuất
khỏi Boeotia sau khi Athens chiếm xứ này đã hồi hương và bắt đầu chiếm
lại một số trấn của Boeotia. Athens cùng các đồng minh đã kéo quân đến
Boeotia để giành lại những trấn bị tái chiếm đó. Họ lấy được Chaeronea
nhưng bị quân Boeotia tấn công và đánh bại tại Trận Coronea. Athens buộc
phải từ bỏ quyền kiểm soát Boeotia, và Boeotia được phép rời khỏi Liên
minh Delos đổi lại việc để Athens an toàn rút quân khỏi Boeotia. (BT)

[5]

Plataea liên minh với Athens năm 519 trước CN, sự kiện Plataea đầu

hàng Sparta và bị phá huỷ xảy ra vào năm 427 trước CN. (BT)

[6]

Cuộc cách mạng này nổ ra ở Corcyra năm 427 trước CN. (BT)

[7]

Bản dịch của B. Jowett nói rõ đây là cọc dàn nho. (BT)