lại – vị thần Quetzalcoatl đầy bí ẩn. Và vì thế họ đã chào đón vị thần đó với
lòng mến khách đầy hào phóng!
Đó là Hernando Cortés , một người Tây Ban Nha tiến hành chuyến thám
hiểm được các thương gia và chủ đất tài trợ và được các nhà truyền đạo
chúc phúc, nhằm một mục đích: tìm vàng! Nhưng trong ý nghĩ của
Montezuma, vua của người Aztec, vẫn có gì đó nghi ngờ liệu đây có thật sự
là vị thần Quetzalcoatl không. ông đã cử hàng trăm thổ dân chạy tới phía
Cortés, mang theo kho báu, nhiều đồ chạm khắc bằng vàng, bạc, nhưng
cũng đồng thời yêu cầu Cortés quay trở về. (Vài năm sau, ngay khi trở về
Tây Ban Nha, họa sỹ Durer đã mô tả lại những gì nhìn thấy trong chuyến
thám hiểm đó: một mặt trời bằng vàng, mặt trăng bạc và kho báu tài sản).
Sau đó Cortés bắt đầu hành trình giết chóc, từ thành phố này tới thành phố
khác, lừa gạt, biến người Aztec chống lại người Aztec, giết người một cách
thận trọng, có chiến lược – đó là làm tê liệt ý chí của dân chúng bằng hành
động bạo lực bất ngờ. Và vì thế, ở Cholulu ông ta đã mời những người
đứng đầu cộng đồng Cholula tới một quảng trường. Khi những người này
tới nơi − cùng với hàng nghìn tùy tùng không có vũ khí, đội quân Tây Ban
Nha của Cortés bố trí chung quanh quảng trường − được trang bị súng,
cung tên và cưỡi ngựa − đã sát hại họ, cho đến người cuối cùng. Đoàn
người của Cortés cướp bóc thành phố, sau đó tiếp tục lên đường. Họ tới
Mexico City sau khi kết thúc những hành động giết chóc. Vua Montezuma
chết và nền văn minh Aztec bị phá hủy rơi vào tay người Tây Ban Nha.
Tất cả những điều này nằm trong các bản báo cáo của người Tây Ban Nha.
Ở Peru, một tay thực dân Tây Ban Nha khác là Francisco Pizarro đã sử
dụng biện pháp tương tự, với các lý do tương tự – sự mê loạn của các nhà
nước tư bản sơ khai ở châu âu về vàng, nô lệ, nông sản, nhằm chi trả các
khoản đầu tư cổ phần, trái phiếu cho các cuộc chinh phạt, nhằm cấp tiền
cho bộ máy quan liêu quân chủ đang nổi lên ở Tây âu, nhằm khích lệ tăng
