này nó giống với bản Septuagint trong khoảng 1.900 chỗ. Cũng có những
biến thể trong bản Masorah. Trong các bản còn sót lại lâu đời nhất, giáo
đường Do Thái Karaite ở Cairo có một quyển được đóng gáy của các nhà
tiên tri, được chép năm 895 bởi Ben Asher, chủ của một trong những gia
đình Masorah danh giá nhất. Bản Asher trọn vẹn mà gia đình đã nâng niu
suốt năm thế hệ, được một người Masorah tên là Samuel ben Jacob chép
vào khoảng năm 1010, hiện nằm ở Leningrad. Một bản Masorah nổi tiếng
khác của gia đình Ben Naphtali, còn sót lại trong một bản chép có từ năm
1105, có tên là Bản chép tay (Reuchlin Codex), và giờ nằm ở Karlsruhe.
Bản Kitô giáo sớm nhất còn sót lại là bản Codex Vaticanus thế kỷ 4 ở
Vatican, bản Codex Sinaiticus không trọn vẹn thế kỷ 4, và bản Codex
Alexandrinus thế kỷ 5, hai bản cuối này đều ở Bảo tàng Anh. Ngoài ra còn
có một bản tiếng Syria cổ trong một bản thảo năm 464. Tuy nhiên, các bản
thảo Kinh Thánh cổ nhất là những bản được tìm thấy trong các cuộn sách
Biển Chết những năm 1947-1948, trong đó có những mảnh tiếng Hebrew
của tất cả 24 quyển giáo luật, trừ bản Esther, và toàn bộ bản Isaiah, cộng
với một số mảnh của bản Septuagint.
Rất có thể sẽ tìm ra được thêm các
bản đầu, ở cả sa mạc Judaea lẫn Ai Cập, và rõ ràng cuộc tìm kiếm các bản
hoàn hảo sẽ còn tiếp tục mãi mãi.
Sự chú ý dành cho Kinh Thánh, trong quá trình tìm kiếm bản đích thực,
trong lĩnh vực chú giải và bình luận, là vượt xa sự chú ý dành cho bất cứ
tác phẩm văn chương nào. Mối quan tâm này cũng không hề bất cân xứng,
vì Kinh Thánh cho đến nay vẫn là cuốn sách gây ảnh hưởng nhiều nhất
trong mọi cuốn sách. Người Do Thái có hai đặc trưng độc đáo với tư cách
các tác giả cổ đại. Họ là những người đầu tiên tạo ra lịch sử có tính quan
trọng, giá trị và được giải thích. Người ta cho rằng họ đã học được nghệ
thuật về lịch sử từ người Hittite, một dân tộc khác có tư duy lịch sử, nhưng
hiển nhiên họ rất thích thú với quá khứ của mình từ lúc còn khá sớm. Họ
biết mình là một dân tộc đặc biệt, không chỉ đơn giản tiến hóa từ một quá
khứ không được ghi chép, mà còn được ra đời nhờ một loạt các hành động
cụ thể của thánh thần vì những mục đích chắc chắn nhất định. Họ coi công
