một lịch sử lâu dài, bi thảm của người Do Thái và khả năng vô đối của họ
trong việc vượt qua những bất hạnh của mình. Nơi đây David từng được
xức dầu thánh, ban đầu là vua của Judah (II Samuel 2:1-4), rồi của cả xứ
Israel (II Samuel 5:1-3). Khi Jerusalem sụp đổ, người Do Thái bị trục xuất
và Hebron trở thành nơi định cư của Edom. Hebron bị Hy Lạp rồi La Mã
chinh phục, bị người Zealot cải đạo và cướp bóc, bị người La Mã đốt cháy,
lần lượt bị người Ả-rập, người Frank và người Mamluk xâm chiếm. Từ
năm 1266, người Do Thái bị cấm vào hang để cầu nguyện. Họ chỉ được
phép leo lên bảy bậc bên cạnh bức tường phía đông. Ở bậc thứ tư, họ nhét
lời cầu nguyện của mình trước Chúa vào một cái lỗ được khoan sâu 6 feet 6
inch trong đá. Họ dùng que chọc những mẩu giấy qua lỗ cho đến khi chúng
rơi xuống hang.
Kể cả khi làm như vậy thì họ vẫn gặp nguy hiểm. Năm
1518, xảy ra một vụ người Ottoman thảm sát kinh hoàng người Do Thái ở
Hebron. Nhưng một cộng đồng học giả sùng đạo đã được tái lập. Nó tồn tại
mong manh ở các thời điểm khác nhau, với những học giả Talmud chính
thống, những người theo học thuật kabbalah huyền bí, và kể cả những
người Do Thái tu khổ hạnh tự vụt roi vào người đầy man dại cho tới khi
máu mình tóe ra trên mấy viên đá thiêng. Người Do Thái ở đó để lần lượt
chào đón Đấng cứu thế giả Shabbetai Zevi trong những năm 1660, những
người hành hương Kitô hiện đại đầu tiên vào thế kỷ 18, những người định
cư Do Thái thế tục sau đó 100 năm, và những người Anh đi chinh phạt năm
1918. Cộng đồng Do Thái, vốn chưa bao giờ quá đông, bị người Ả-rập tấn
công dữ dội năm 1929. Họ tấn công cộng đồng này một lần nữa vào năm
1936 và gần như xóa sổ nó. Khi binh lính Israel tiến vào Hebron trong
Chiến tranh Sáu ngày năm 1967, trong cả một thế hệ không có ai là người
Do Thái từng sống ở đó. Nhưng rồi một khu định cư khiêm tốn được tái lập
vào năm 1970. Bất chấp nguy hiểm và bất trắc, nó đã phát triển mạnh.
Thế nên khi sử gia tới thăm Hebron ngày nay, ông ta tự hỏi: Những dân tộc
từng ở đây đã đi đâu hết? Người Canaanite đâu? Người Edomite đâu?
Người Hy Lạp và La Mã cổ đại, người Byzantine, người Frank, người
