một trong những tội lỗi xấu xa nhất. “Săn lùng phù thủy” là một đại ác tập
thể.
Torah và kiến trúc thượng tầng của nó là những bài chú giải hình thành nên
một thần học đạo đức cũng như một hệ thống thực hành về luật dân sự và
hình sự. Do đó, dù nó rất cụ thể và có tính pháp lý ở một số điểm, song nó
luôn tìm cách củng cố quyền hạn thế tục của tòa án bằng cách kêu gọi các
yếu tố tinh thần và hình phạt. Ý niệm về công lý nghiêm minh chẳng bao
giờ là đủ. Người Do Thái là những người đầu tiên đưa ra khái niệm hối lỗi
và chuộc tội, sau này cũng trở thành một chủ đề chính trong Kitô giáo.
Kinh Thánh liên tục nói tới “thay lòng” - “Hãy hết lòng trở lại với Ta,” như
Sách Joel nói, và “Hãy xé lòng, chứ đừng xé áo.” Trong Sách Ezekiel,
mệnh lệnh là “Hãy tạo cho mình một tấm lòng mới.” Luật Moses và tòa án
tìm cách khôi phục mối quan hệ và mang đến sự hoà giải cho các bên tranh
cãi. Mục đích là để luôn giữ sự gắn kết cho cộng đồng Do Thái. Thế nên
Luật Moses và phán quyết của các nhà hiền triết được thiết kế để phát huy
tác dụng trong việc thúc đẩy sự hài hoà, để ngăn ngừa các nguyên nhân
tiềm năng gây ra va chạm. Thúc đẩy hoà bình quan trọng hơn thực hiện
công lý trên danh nghĩa. Trong trường hợp nghi ngờ, thói quen của các nhà
hiền triết là trích dẫn câu nói trong Sách Châm ngôn: “Đường của nó là
đường dịu ngọt, và mọi lối của nó lối hạnh phúc.”
Ý tưởng về hoà bình như một trạng thái tích cực, một lý tưởng cao quý -
cũng là điều kiện mà con người có thể đạt được, là phát minh khác của
người Do Thái. Nó là một trong những mô-típ lớn của Kinh Thánh, nhất là
cuốn hay nhất, Isaiah. Mishnah quy định: “Có ba thứ duy trì sự tồn tại của
thế giới - công lý, sự thật và hoà bình,” và những dòng chữ cuối cùng của
tác phẩm là: “Chúa không ban cho Israel phước nào lớn hơn hoà bình, vì nó
được viết rằng: ‘Xin Yavê ban uy lực cho dân Người, Yavê chúc lành cho
dân Người bình an.’”
Các nhà hiền triết cho rằng một trong những chức
năng lớn của việc học là sử dụng Luật Moses để thúc đẩy hoà bình giữa
chồng và vợ, giữa cha mẹ và con cái, tiếp đến là trong thế giới rộng lớn hơn
