Tuy nhiên, quan trọng không kém là một đặc điểm khác của Do Thái giáo:
sự tương đối thiếu vắng của thần học giáo lý. Gần như ngay từ đầu, Kitô
giáo gặp phải khó khăn nghiêm trọng về giáo lý vì nguồn gốc của nó. Kitô
giáo tin vào một Chúa, nhưng chủ nghĩa độc thần của nó lại được xác định
bởi Đức Kitô thiêng liêng. Để giải quyết vấn đề này, nó phát triển giáo lý
về hai bản chất của Đức Kitô, và giáo lý Chúa ba ngôi - ba người trong một
Chúa.
Những giáo lý này làm phát sinh nhiều vấn đề hơn, và từ thế kỷ 2
trở đi đã tạo ra vô số dị giáo, làm rối loạn và gây chia rẽ Kitô giáo trong
suốt Kỷ nguyên đen tối. Tân Ước, với những tuyên bố bí hiểm của Jesus và
những lời khó hiểu của Paul - nhất là trong Thư gửi người La Mã
thành một bãi mìn. Do đó, việc lập ra nhà thờ Peter với chân lý về quyền
hạn trung tâm của nó đã dẫn tới tranh cãi không dứt, và cắt đứt quan hệ
giữa Rome với Byzantine vào thế kỷ 11. Ý nghĩa chính xác của lễ ban
thánh thể tiếp tục gây chia rẽ trục chính La Mã cho đến tận thế kỷ 16. Việc
sinh ra thần học giáo lý - tức là những gì mà giáo hội nên dạy về Chúa, về
lễ ban thánh thể và về chính nó - đã trở thành nỗi bận tâm chính của giới trí
thức Kitô chuyên nghiệp, và đến nay vẫn vậy, nên đến cuối thế kỷ 20 các
giám mục Anh giáo vẫn tranh cãi với nhau về sự ra đời từ Đức Mẹ đồng
trinh.
Người Do Thái đã thoát ra khỏi khó khăn này. Quan điểm của họ về Chúa
rất đơn giản và rõ ràng. Một số học giả Do Thái cho rằng trên thực tế có rất
nhiều giáo lý trong Do Thái giáo. Theo nghĩa đó, đúng là có nhiều điều
cấm kỵ tiêu cực - chủ yếu là cấm thờ tượng thần. Nhưng người Do Thái
thường tránh các giáo lý tích cực mà các nhà thần học phù phiếm có xu
hướng tạo ra, và là nguyên nhân của rất nhiều rắc rối. Chẳng hạn, họ không
bao giờ chấp nhận ý tưởng về Tội tổ tông. Trong tất cả các dân tộc thời cổ
đại, người Do Thái có lẽ ít quan tâm nhất đến cái chết, và điều này giúp họ
tránh được khá nhiều vấn đề. Đúng là niềm tin vào phục sinh và cuộc sống
sau khi chết là dấu ấn phân biệt chính của giáo phái Pharisee, và do đó là
một nền tảng của Do Thái giáo dòng giáo sĩ. Quả thực, tuyên bố rõ ràng
đầu tiên về giáo lý trong toàn bộ Do Thái giáo, trong Mishnah, có nói về
