Không tác phẩm nào trong số này nói cụ thể về kabbalah, nhưng trong đó
đều có những ý nhỏ về hệ thống này, nhất là trong các chú giải Kinh Thánh,
mục đích là để đưa kabbalah vào dòng chính của việc học Do Thái chính
thống, nhất là ở Tây Ban Nha. Nahmanides tạo điều kiện để các nhà thần bí
học kabbalah đóng vai người bảo thủ, tìm đến nguồn gốc các ý tưởng của
họ từ trong Kinh Thánh và Talmud, duy trì những truyền thống Do Thái tốt
nhất và cổ xưa nhất. Chính các nhà duy lý là các nhà cải cách, đưa các ý
tưởng ngoại đạo của người Hy Lạp cổ vào việc học Torah. Xét về mặt này,
chiến dịch chống lại các tác phẩm của Maimonides có thể được mô tả là
tiếng rít cuối cùng của những người bài Hy Lạp cổ.
Nahmanides không bao giờ tham gia vào cuộc truy lùng chống lại chủ
nghĩa duy lý - trái lại, ông phản đối nó - nhưng ông giúp các nhà thần bí
học kabbalah thoát khỏi những cáo buộc dị giáo tương tự, một việc trên
thực tế có cơ sở hơn nhiều. Vì kabbalah không chỉ giới thiệu các khái niệm
ngộ đạo vốn hoàn toàn xa lạ với chủ nghĩa độc thần đạo đức của Kinh
Thánh, nên theo một nghĩa nào đó, nó còn là một tôn giáo hoàn toàn khác:
thuyết phiếm thần. Cả thuyết nguồn gốc vũ trụ của nó - sự sáng thế được
thai nghén trong lời của Chúa như thế nào - và học thuyết của nó về sự phát
tỏa của thần thánh đã dẫn tới suy diễn logic rằng mọi vật đều chứa một yếu
tố thần thánh. Những năm 1280, nhà thần bí học kabbalah Tây Ban Nha
hàng đầu, Moses ben Shem Tov xứ Guadalajara, đưa ra một summa về tri
thức kabbalah, Sefer-ha-Zohar, thường được gọi là Zohar, sau này trở thành
tác phẩm nổi tiếng nhất về chủ đề này. Phần lớn tác phẩm này mang tính
phiếm thần rất rõ: nó nhắc đi nhắc lại rằng Chúa “là tất cả” và tất cả được
thống nhất trong Chúa, “như những gì người thần bí biết.” Nhưng nếu Chúa
có ở tất cả, và tất cả trong Chúa, thì làm sao Chúa có thể là một thực thể
duy nhất, cụ thể, không được tạo ra và hoàn toàn cách biệt khỏi sự sáng thế,
như Do Thái giáo chính thống vẫn luôn khẳng định? Không có câu trả lời
nào cho câu hỏi này, trừ một câu trả lời đơn giản rằng Zohar-kabbalah là dị
giáo thuộc loại tai hại nhất. Tuy nhiên, thực tế thì loại thuyết phiếm thần
thần bí này có sức hút kỳ lạ đối với những người rất thông minh, vốn có
