thứ 11 của cuốn bách khoa thư Encyclopaedia Britannica (1911), Lucien
Wolf viết rằng cuốn tiểu thuyết “đã mang đến cho tinh thần dân tộc Do
Thái sự kích thích mạnh mẽ nhất mà nó từng trải qua kể từ sự xuất hiện của
Shabbetai Zevi.”
Cuốn tiểu thuyết được đọc rất rộng rãi trong giới chính
trị. Đối với thế hệ của Arthur Balfour, người gặp George Eliot lần đầu vào
năm 1877 và vào năm sau khi sách được xuất bản, thì nó là nhập môn của
họ đối với vấn đề Do Thái.
Nhưng những gì mọi người muốn biết là: ai là
Daniel Deronda thực sự? Khi nào ông ta sẽ xuất hiện? Quả thực, điều này
giống như đợi Chúa cứu thế đến.
Daniel Deronda thực sự xuất hiện ngày 5 tháng 1 năm 1895, trong cái sân
lạnh cứng của trường Quân sự
ở Paris. Đây là dịp hạ nhục công khai Đại
úy Alfred Dreyfus, người Do Thái duy nhất phục vụ trong Bộ Tổng tham
mưu quân đội Pháp, đã bị buộc tội, bị xét xử và kết tội - dựa trên cái mà sau
này hóa ra là bằng chứng ngụy tạo - chuyển các bí mật cho người Đức. Một
trong số ít nhà báo được phép tham dự và chứng kiến sự kiện là Theodor
Herzl (1860-1904), phóng viên thường trú tại Paris của tờ nhật báo theo
chủ nghĩa tự do ở Vienna, Neue Freie Presse (Báo chí Tự do Mới). Hai
tuần trước, ông đã tham dự phiên tòa và nghe quan tòa tuyên bố Dreyfus có
tội. Giờ đây ông đứng đó trong khi Dreyfus được đưa ra trước Tướng
Darras, người đã hét lên: “Alfred Dreyfus, anh không xứng đáng được
mang vũ khí. Nhân danh nhân dân Pháp, chúng tôi giáng chức anh!” Ngay
lập tức, Dreyfus hét lớn: “Binh lính! Một người vô tội đang bị giáng chức!
Binh lính! Một người vô tội đang bị hạ nhục! Nước Pháp muôn năm - Quân
đội muôn năm!” Một hạ sĩ quan cao cấp đã cắt hết mọi quân hàm và phù
hiệu của Dreyfus. Anh ta rút kiếm của Dreyfus ra và bẻ gãy nó bằng đầu
gối mình. Người tù bị diễu quanh sân, trong khi vẫn hét lên rằng mình vô
tội. Một đám đông rất lớn và phấn khích, đứng đợi bên ngoài, nghe thấy
tiếng kêu của anh, bắt đầu huýt sáo và hô vang khẩu hiệu. Khi Herzl rời
khỏi tòa nhà, họ bắt đầu la hét “Xử tử Dreyfus! Bọn Do Thái phải chết!”
Chưa đến sáu tháng sau, Herzl đã hoàn thành bản thảo cuốn sách rồi đây sẽ
khởi động chủ nghĩa Zion hiện đại, Der Judenstaat (Nhà nước Do Thái).
