phương cách để thấm nhập giá trị phúc âm vào thế giới. Ðức Piô XI tiếp tục
nhấn mạnh rằng con đường duy nhất để có hòa bình và hạnh phúc là qua sự
trị vì của Ðức Kitô, Vua của tất cả nhân loại.
Ðức Giáo Hoàng Piô XII (1939 - 1958)
Đức Giáo Hoàng Piô XII từng giữ chức tổng trưởng ngoại giao Vatican
dưới thời Ðức Piô XI, ngài được chọn làm giáo hoàng phần lớn là vì tài
ngoại giao và sự thánh thiện của ngài. Cả hai đức tính này vô cùng cần thiết
khi thế giới đắm chìm trong cuộc chiến do Adolf Hitler và chế độ quốc xã
khởi xướng một ít lâu sau khi Ðức Piô lên ngôi giáo hoàng. Chính sách của
Ðức Piô là cố giữ bộ mặt trung lập. Ðây là một sự khôn ngoan, vì Vatican
nằm ở giữa khối Trục (nước Ðức — Ý). Trên thực tế, Ðức Piô hết sức
chống đối chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa phát xít-quốc xã, dù rằng ngài
đặc biệt yêu quý dân tộc và văn hóa Ðức. Thay vì lên án chủ nghĩa quốc xã
một cách công khai và mạnh mẽ như Ðức Piô XI, Ðức Giáo Hoàng Piô XII
tin rằng phương cách ấy chỉ đem lại nhiều đau khổ cũng như sự trả thù cho
người Kitô Giáo và người Do Thái ở Ðức và ở các quốc gia thuộc khối
Trục. Thay vì khoa trương, Ðức Piô XII đã dùng bất cứ phương tiện nào có
thể để cứu giúp và che chở người Do Thái và những người bị bách hại. Ông
Pinchas Lapide, một học giả Do Thái và cựu lãnh sự Do Thái ở Ý, đã tuyên
dương công trạng của đức giáo hoàng và Giáo Hội Công Giáo trong việc
cứu vớt khoảng bốn trăm ngàn người Do Thái khỏi bị tiêu diệt. Trong cuốn
The Last Three Popes and The Jews (Ba Giáo Hoàng Sau Cùng và Người
Do Thái), ông Lapide viết:
Trong cuộc chiến, Giáo Hội Công Giáo đã cứu vớt sinh mạng của
người Do Thái nhiều hơn tổng số các giáo hội, các tổ chức tôn giáo và các
cơ quan cứu nguy khác. Thật ngạc nhiên, con số kỷ lục ấy quá tương phản
với các thành quả của tổ chức Hồng Thập Tự và các quốc gia dân chủ Tây
Phương. Tòa Thánh, các sứ quán và toàn thể Giáo Hội Công Giáo đã cứu
vớt khoảng 400,000 người Do Thái khỏi bị tiêu diệt.
