LỊCH-SỬ NAM-TIẾN CỦA DÂN-TỘC VIỆT
NAM
(VIỆT-NAM DÂN-TỘC NAM-TIẾN-SỬ)
Trúc-Khê NGÔ-VĂN-TRIỆN biên-soạn
Viên-tản cao xanh, Mê-công rộng lớn, non sông một dải, đất nước ba
phần, vui vẻ thay anh em chị em hai mươi nhăm triệu đồng bào ta ngày nay
được cùng nhau sinh tụ ở trên một cõi nước non hoa gấm, kẻ đi săn sẵn
rừng, kẻ đi cầy sẵn ruộng, kẻ làm thợ sẵn đồ nguyên liệu, kẻ đi buôn sẵn
đường bể sông, thực là một cõi rất thích nghi cho sự sinh hoạt của dân tộc ta,
tựa như ông giời kia có ý vì dân tộc ta mà riêng dành cho vậy. Tuy nhiên nói
vậy mà thôi, muôn việc ở đời, ta chớ nên lầm tưởng có ông giời kia đã vì
người mà đặt để, dời sông chuyển núi, hết thẩy đều do ở nhân-lực mà nên.
Chúng ta ngày nay được cùng nhau sinh tụ ở trên cái miếng đất Việt-Nam
tốt tươi xinh đẹp của chúng ta đây, ta chớ nên lầm tưởng là do ở sự ngẫu-
nhiên, chính là đã nhờ ở các bực tiên-dân của dân tộc ta trải qua mấy trăm
nghìn năm, đã từng tưới dội biết bao nhiêu giọt máu đào mới tô bồi nên một
cõi đất xinh đẹp tốt-tươi cho chúng ta ngày nay đó. Than ôi ! tôi nghe có
từng biết gây dựng gian nan, thì mới biết giữ gìn báu trọng, một gã thiếu-
niên sinh ra ở cửa nhà hào phú, sẵn ông cha để cho tiền nghìn bạc vạn,
tưởng chừng như tiền bạc là một vật nhặt đâu cũng được, tha hồ mà hoang
toàng phung phí, dùng bậy tiêu càn, không còn biết đoái tiếc gì cả ; nhưng ví
có người bảo cho nó biết cái nông nỗi để biết bao nhiêu mồ hôi máu mặt của
ông cha nó trong khi tu tạo nên cái cơ đồ ấy, nếu nó là kẻ lương tâm chưa
mất hẳn, thì tất sẽ giật thót mình lại mà lo tự tu tự tỉnh tự phấn tự lệ để bảo
toàn lấy công nghiệp huyết hãn của ông cha. Ấy tôi viết cuốn « Lịch sử nam
tiến của dân tộc ta » đây chính là ý ấy.
Lịch sử nam tiến của dân tộc ta ra thế nào ?
Xét xem lịch sử mở mang bờ cõi của nước ta từ xưa đến nay, có thể
gồm vào mà gọi là một cuộc nam tiến ; vì trước sau ta chỉ nhằm tiến về một
