án, Quân phạm chính trị). Những đặc điểm phân loại được cụ thể hóa bằng
màu sắc, kí hiệu, số hiệu ghi trên thẻ bài của mỗi tù nhân để chúng dễ kiểm
soát. Có 5 loại thẻ bài tương ứng với 5 loại án tù:
– Vàng ròng là thường án.
– Xanh vàng là quân phạm thường án.
– Xanh đỏ là quân phạm chính trị.
– Vàng đỏ là chính trị quốc gia.
– Đỏ ròng là chính trị cộng sản.
Có thời địch đã làm thẻ bài cho tù chính trị câu lưu, mang ký hiệu H.c.
Tuy nhiên, tù chính trị câu lưu đấu tranh chống mang thẻ bài rất quyết liệt.
Sự phân biệt giữa tù án và tù câu lưu chỉ là tương đôi. Tù câu lưu theo
luật, bị câu lưu tối đa là 2 năm, song chúng có thể gia tăng nhiều lần đến vô
thời hạn chẳng khác gì một án chung thân, đày ải và đánh đập đến chết như
một án tử hình hoặc bị truy tố ra tòa vì bất cứ tội gì mà chúng muôn gán
ghép. Tù án cũng có thể bị câu lưu ngay khi mãn án.
Vấn đề khí tiết của người tù dưới thời Mỹ ngụy bao giờ cũng hệ trọng
hơn án tiết. Người mang án tử hình vẫn có thể giảm xuống chung thân,
dưới mức chung thân và trả tự do trước mỗi biến động chính trị. Ngược lại
đã có nhiều người bị câu lưu cho đến chết, hàng ngàn người bị câu lưu suốt
đời nếu không có ngày giải phóng mùa xuân năm 1975 vì họ chống ly khai,
chống chào cờ, chống nội quy nhà tù, giữ vững khí tiết của người chiến sĩ
cách mạng.
Trong hồ sơ, báo cáo của nhà tù, mỗi thời kì đều có những cách khác
nhau để phân loại tù nhân, song phân loại theo “hạnh kiểm” là cơ bản nhất
(chống đối hay chấp hành nội quy).
