ngụy quyền đã lưu đày ra đảo 4 chuyến, tổng số 1.264 tù chính trị câu lưu.
Cuối tháng 3-1957, ngụy quyền Côn Đảo bắt đầu thực hiện “tố cộng” đối
với tù chính trị câu lưu bằng thủ đoạn cưỡng bức li khai Đảng cộng sản,
chúng thành lập Trại quốc gia (Trại II), vận động số tù chính trị ly khai Việt
cộng, trở về với “quốc gia”. Đợt đầu tiên, chỉ có 269 người chịu ly khai, về
Trại quốc gia, còn 995 người kiên quyết chống, ở lại Trại I, mang tên Trại
cộng sản.
Kể từ khi đó, tù chính trị câu lưu bị phân thành hai tuyến: tuyến thứ nhất
là những người trực diện chống ly khai ở Trại I mà địch gọi là “Trại cộng
sản”, tuyến thứ hai gồm những người chịu điều kiện ly khai ở Trại II mà
địch gọi là “Trại quốc gia”.
Trong các văn bản của nhà tù, ngụy quyền Côn Đảo gọi Lao I là Trại I,
Trại cộng sản. Công văn số 204/TTHC/CS/2M ngày 15-4-1958 của Quản
đốc nhà tù ghi rõ: “Trại I là nơi an trí bọn Việt cộng ngoan cố, chống học
tập cải tạo tư tưởng, không nhìn nhận chủ nghĩa quốc gia, biểu hiện dưới
các hình thức: không dự lễ chào cờ, suy tôn Ngô Đình Diệm, không hô
khẩu hiệu huấn chính: “Ủng hộ Ngô Tổng thống, đả đảo Hồ Chí Minh”.
Chống ly khai cộng sản là hình thức đấu tranh cao nhất, là không thừa
nhận chế độ độc tài Ngô Đình Diệm, là đấu tranh cho mục tiêu hòa bình
thống nhất nước nhà, là bảo vệ đường lối giải phóng dân tộc của Đảng, bảo
vệ lý tưởng cộng sản, bảo vệ uy tín của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đấu tranh
chống ly khai là ngọn cờ, là linh hồn trong phong trào đấu tranh của tù
chính trị Côn Đảo trong thời kỳ này.
Những người tù chống ly khai đã trải qua nhiều cực hình đày đọa: cấm
cố, nhốt chật, đóng cửa cây (cửa gỗ), bớt cơm, bớt nước uống, cúp nước
tắm, không cho thuốc khi đau ốm.
Tù nhân Trại I bị giết bằng đủ các kiểu: tra tấn cho đến chết, đày ải
trường kỳ sinh bệnh chết, bị bệnh cho trái thuốc để giết luôn. Y tá của nhà
tù được đào tạo thành những tên mật vụ chống cộng. Nhiều trường hợp
bệnh kiết lỵ chúng cho quinine, thương hàn chúng cho sulfamiđe, tù nhân
uống vào đau quặn ruột rồi chết.
