Ngày 1-8-1957, anh Kinh Chi quê Tây Ninh, người tù chính trị đầu tiên
thời chống Mỹ đã chết tại Trại I. Ngày hôm sau, anh Hoàng Văn Khải chết
vì kiệt sức. Ngày 5-8-1957, anh Bùi Văn Khá chết vì bệnh thương hàn. Cả
3 anh đều không được nhà tù cho một viên thuốc nào. Theo phúc trình
không số của Nguyễn Văn Hòa, công an biệt phái làm đồng Trưởng trại I,
từ tháng 8-1957 đến tháng 8-1958, đã có 118 tù chính trị Trại I chết.
Tên thiếu úy Võ Văn Nguyệt - Phó quản đốc còn nghĩ ra lối giết tù bằng
cách cho ăn gạo trắng nhằm hủy hoại nhanh những cơ thể đã suy dinh
dưỡng nặng. Kiết lị, nha chu (sưng chân răng) và đen chân là những căn
bệnh phổ biến nhất. Có người bị rụng sạch cả hai hàm răng như Hồ Phi
Long ở Kon Tum, có người bị đen dần từ chân lên bụng rồi chết.
Kẻ thù lợi dụng cả những phút hấp hối của tù nhân để cưỡng ép họ ly
khai. Tên Bảy Nhiên, mật vụ của Ty y tế mỗi lần chích thuốc đều hỏi:
“Chịu ly khai không?”. Ai lắc đầu là nó rút kim ra, xịt thuốc xuống đất. Các
anh Lê Văn Khá (ở Trà Vinh), Nguyễn Hà, Nguyễn Ngọc Anh, Nguyễn
Trọng (ở Bình Định), Huỳnh Nghinh (ở Quảng Ngãi) bị kiết lỵ nặng, đều bị
Bảy Nhiên dụ dỗ và cưỡng bức ly khai. Cả năm anh đều thà chết chứ không
chịu ly khai đế nhận liều thuốc cứu mạng nhục nhã ấy. Chê độ trị bệnh kết
hợp với truy bức tư tưởng đã biến bệnh xá Trại I thành nhà xác. Trong vòng
một tháng kế từ khi thành lập (6-8-1957), đã có 23 tù nhân chết tại bệnh xá.
Có một sô đông những người chống ly khai chưa phải là đảng viên cộng
sản, thậm chí, có người chưa giác ngộ cộng sản, có người thuộc các đảng
phái, tôn giáo đối lập bị chính quyền Ngô Đình Diệm đàn áp. Theo báo cáo
cùa đồng chí Trần Tấn Lộc, Trưởng ban liên lạc tù chính trị tỉnh Đồng Nai,
trong số 1.478 người ở Trại I (thời điểm thống kê) có 23% là đảng viên,
73% là quần chúng cách mạng và 4% là tề, hương chức cũ và các đảng phái
khác, không liên quan gì đến cộng sản.
Ông Nguyễn Văn Mua, 62 tuổi, nông dân ở Thủ Đức, bị bắt vì bị vu oan
là hoạt động cộng sản đã chống li khai từ đầu. Ồng thường nằm lặng lẽ ở
một góc khám, trầm ngâm nhìn lên mái nhà, không trò chuyện, thổ lộ gì với
ai. Khi bệnh nặng, vào phút lâm chung, ông ngồi dậy, dựa lưng vào tường,
