nổi của nhân dân ta đòi thực dân Pháp phải thả nhà ái quốc Phan Bội Châu
năm 1925. Hội đã rải truyền đơn ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hải
Phòng, Nam Định, thị xã Hải Dương và cả ở Nam Kỳ kêu gọi đấu tranh.
Cở sở của Hội bị lộ và Hội phải đổi tên là Hưng Nam.
Do chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Việt Nam thanh niên Cách mạng đồng
chí Hội, tổ chức cách mạng do đồng chí Nguyễn ái Quốc sáng lập năm
1925 ở Quảng Châu (Trung Quốc), Hưng Nam đã chuyển thành Tân Việt
cách mạng đảng (7-1928), sau đó phân hóa và dẫn tới sự ra đời của Đông
Dương cộng sản liên đoàn (1-1930), một trong ba tổ chức cộng sản đã hợp
nhất lại thành Đảng Cộng Sản Việt Nam vào tháng 2 năm 1930
. Trong thời
kỳ dựng Đảng, cụ Nguyễn Hy Cao là Bí thư Kỳ bộ Nam Kỳ của Tân Việt
cách mạng đảng.
-------------------------------------------
. Banh là ngục giam tù nhân, được phiên âm từ bage tiếng Pháp.
. Từ sở được dùng ở đây có nghĩa là một dịch vụ (service) không nhất
thiết là một cơ quan, như ta thường quan niệm. Ví dụ: Sở tẩy là kíp làm
công việc vệ sinh ở các banh tù.
. Bọn gác ngục, ma tà có quyền giết người tù với cái cớ là người tù “tìm
cách vượt ngục”. Chỉ cần hạ thủ người tù, cắt tai trình Quản đốc là được
lãnh 10 đồng bạc tiền thương. Nhiều ma tà thấy người tù khờ khạo nào đó
sai đi bứt lá bứa, hái rau rừng, người tù vừa chạy đi thì chúng bắn chết, xẻo
tai đem về lãnh thưởng.
. Nguyễn Văn Nguyễn: Côn Lôn - Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 35,
Nxb Khoa học xã hội, N. 1983, tt. 747.
. Nguyễn Văn Nguyễn - Sách đã dẫn, tr. 761.
. Thơ văn Phan Chu Trinh, Nxb Văn học. H. 1983, tr. 65.
. Huỳnh Thúc Kháng - Sách đã dẫn, tr. 42.
. Huỳnh Thúc Kháng - Sách đã dẫn, tr. 225.
