Mặc dù triều đình Mãn Thanh hạn chế công thương nghiệp như đánh
thuế nặng, tước đoạt sản phẩm, cấm kinh doanh một số mặt hàng… việc
buôn bán trong nước và buôn bán với nước ngoài vẫn không ngừng phát
triển. Chính những nhân tố kinh doanh tư bản chủ nghĩa đã làm cho sản
xuất phát triển; đồng thời, bản thân thương nghiệp cũng phát triển. Ngay cả
trong sản xuất nông nghiệp, những ngành có liên quan với công nghiệp
cũng phát triển một cách tự nhiên. Ngành trồng chè, trồng dâu nuôi tằm,
trồng bông… đã biến nhiều vùng nông thôn rộng lớn của Trung Quốc thành
những vùng chuyên canh, gắn liền với sản xuất hàng hóa.
Hoàng đế Mãn Thanh là kẻ có quyền cao nhất, có cơ sở xã hội đáng
tin cậy là quý tộc Mãn. Công cụ để thống trị là quân đội. Quân đội Mãn
Thanh sau khi thống trị toàn Trung Quốc gần 200 năm, thu nạp thêm người
Hán, và đã dần dần tha hóa, không còn sức chiến đấu.
Về phần quý tộc Mãn Thanh, sau khi vào Trung Nguyên đều trở nên
xa hoa, tham ô, chuyên lo hưởng thụ. Cuộc tranh giành quyền lực trong
cung đình luôn luôn xẩy ra. Mâu thuẫn giữa quý tộc Mãn Thanh và quý tộc
Hán ngày càng sâu sắc. Chính quyền Mãn Thanh thường tuyên bố Mãn-
Hán một nhà, nhưng thực tế thì chính sách thù hằn dân tộc của triều Mãn
Thanh được thi hành rất tàn nhẫn.
Nền chính trị cuối triều Mãn Thanh, là bức tranh sa đọa, thối nát
không đủ can đảm và sức lực bảo vệ đất nước khi thực dân phương Tây tấn
công xâm lược.
II. CHIẾN TRANH THUỐC PHIỆN LẦN THỨ
NHẤT VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CHỐNG XÂM
LƯỢC CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC
1. Nạn thuốc phiện tràn vào Trung Quốc và cuộc đấu tranh đòi
cấm thuốc phiện do Lâm Tắc Từ đứng đầu
