Lệ và Sơn Đông). Chiến tranh làm nhân dân vùng này khổ sở và họ thấy rõ
sự xâm lược của đế quốc uy hiếp đến đời sống của họ.
Năm 1894, chính phủ Mãn Thanh vay tiền của Anh xây dựng con
đường sắt từ Thiên Tân đến Sơn Hải Quan. Năm 1895, lại vay tiền của Anh
xây dựng con đường sắt Thiên TânBắc Kinh. Năm 1898, ký hiệp định với
Bỉ xây dựng đường sắt Lư Hán và năm 1900 bắt đầu xây dựng Lư Cầu
Kiều đến Bảo Định. Năm 1899 Đức xây dựng đường Giao Tế. Có thể nói
đường sắt hoàn thành sớm nhất của Trung Quốc là đường sắt vùng Trực
Lệ-Sơn Đông. Ở những vùng có đường sắt chạy qua thì nhà cửa, đất đai,
mồ mả của nhân dân bị phá hoại. Điều đó làm cho nhân dân rất căm phẫn.
Hàng hóa của các nước đế quốc nhập vào Trung Quốc, tràn lên phía
bắc ngày càng nhiều, sự phá sản của thợ thủ công và nông dân càng nhanh
chóng.
Mâu thuẫn giữa nhân dân Trung Quốc và bọn đế quốc xâm lược do đó
ngày càng gay gắt. Chiến tranh, sự xâm nhập kinh tế, việc xây dựng đường
sắt của đế quốc, thiên tai hạn hán đã tàn phá vùng Hoa Bắc. Tất cả tình
hình đó buộc nông dân vùng Trực Lệ bước lên con đường đấu tranh. Vùng
Trực Lệ trở thành cái nôi của phong trào đấu tranh quyết liệt chống phong
kiến, chống đế quốc mạnh mẽ nhất của Trung Quốc lúc bấy giờ. Phong trào
Nghĩa hòa đoàn đã sinh ra và lớn lên ở đó.
Với lòng yêu nước và khí thế cách mạng, Nghĩa hòa đoàn xây dựng
thành một đội quân có tinh thần chiến đấu cao, có kỷ luật chặt chẽ tuy trang
bị còn kém. Họ giành được nhiều thắng lợi trên suốt dọc đường tiến quân.
Để tập trung mũi nhọn vào kẻ thù chính là bọn đế quốc và tranh thủ
địa vị hợp pháp,
Nghĩa hòa đoàn đổi khẩu hiệu từ “Phù Minh diệt Thanh” sang “Phù
Mục tiêu đấu tranh của Nghĩa hòa đoàn là đánh đuổi
đế quốc. Cuộc đấu tranh này ban đầu nhằm trực tiếp chống lại những hành
động ngang ngược của các giáo sĩ ngoại quốc và giáo dân ở vùng Trực Lệ,
Sơn Đông, sau đó thành phong trào phản đế rộng lớn. Trong nhiều truyền
