4. Chính phủ Pháp giữ quyền bổ nhiệm các viên công sứ người Pháp
đứng đầu các tỉnh. Công sứ có quyền duy trì trật tự, trị an và kiểm soát các
nhà chức trách địa phương. Công sứ chịu sự điều khiển của khâm sứ, khâm
sứ đặt dưới quyền của thống đốc Nam Kỳ.
Hiệp ước này hầu như tước bỏ hoàn toàn quyền lực của nhà nước
Campuchia và đem lại cho thực dân Pháp quyền cai trị thực sự đất nước
này. Điều ước quy định rõ vua Campuchia là kẻ ăn lương và khâm sứ có
quyền “hội kiến” với vua bất kỳ lúc nào. Ở Campuchia theo truyền thống
thì quyền sở hữu đất đai thuộc về nhà vua, một hình thức sở hữu ruộng đất
ở phương Đông. Nay chế độ đó được thay bằng chế độ sở hữu tư nhân,
ruộng đất có thể mua bán, chuyển nhượng.
Như vậy là với hiệp ước 1884, thực dân Pháp đã công nhiên nắm toàn
quyền chi phối nền thống trị Campuchia, từng bước thay đổi bộ mặt xã hội
và quan hệ kinh tế ở Campuchia cho phù hợp với chính sách khai thác bóc
lột thực dân. Nhân dân Campuchia từ sau hiệp ước 1884 chịu đựng thêm
ách bóc lột nặng nề của chủ nghĩa thực dân Pháp. Cuộc sống của nhân dân
Campuchia bị xáo trộn một cách nghiêm trọng. Tình trạng đó dẫn tới những
phong trào đấu tranh chống Pháp diễn ra sôi nổi trong cả nước.
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG
THỰC DÂN PHÁP CỦA NHÂN DÂN
CAMPUCHIA
1. Cuộc đấu tranh của Hoàng thân Sivôtha
Nôrôđôm nhu nhược đầu hàng Pháp. Quyền lợi dân tộc bị xúc phạm
và quyền lợi của giai cấp phong kiến bị tổn hại. Sivôtha và một số đại biểu
của giai cấp phong kiến như Xênôngxô, Comheng Giuythêa đã đứng lên
khởi nghĩa.
