chủ nghĩa quân phiệt đã xảy ra quyết liệt và những người mácxít đã giành
được thắng lợi. Lênin tham gia tiểu ban dự thảo nghị quyết về chống chủ
nghĩa quân phiệt và chiến tranh.
Trong Đại hội Stútga đã có đến 4 bản dự thảo phản ánh những ý kiến
phức tạp của hội nghị về vấn đề này.
Giôrét - đại biểu phái đa số của Đảng Xã hội Pháp, nêu lên nguyên tắc
“bảo vệ đất nước bị tấn công” làm điều kiện để hành động. Theo ông thì
trong cuộc chiến tranh, nước bị tấn công “có quyền được sự ủng hộ của giai
cấp công nhân toàn thế giới”. Ông lấy luận điểm “chiến tranh phòng ngự”
và “tấn công” làm tiêu chuẩn để định tính chất của một cuộc chiến tranh
chính nghĩa hay phi nghĩa và chỉ nêu vấn đề chống chủ nghĩa tư bản chung
chung. Giôrét không nhận thức được rằng bọn đế quốc có thể bằng đủ mọi
cách, mọi thủ đoạn khiêu khích mị dân, kích động tinh thần dân tộc hẹp hòi
để phát động một cuộc chiến tranh tội lỗi dưới chiêu bài “bảo vệ Tổ quốc”.
Ghexdơ, đại biểu cho phái thiểu số của Đảng Xã hội Pháp đưa ra luận
điểm chiến tranh là con đẻ tất yếu của chủ nghĩa đế quốc và không thể nào
ngăn ngừa được. Nhưng ông chỉ nêu lên những nguyên lý chung chung
chống chủ nghĩa tư bản mà không có một biện pháp cụ thể nào.
Phônma, đại biểu của chủ nghĩa cơ hội Đức tuyên bố không cần thiết
có hoạt động đặc biệt gì để chống lại chủ nghĩa quân phiệt.
Écvê, đại diện phái vô chính phủ trong Đảng Xã hội Pháp, chủ trương
khi chiến tranh bùng nổ thì quần chúng công nhân sẽ dùng hình thức bãi
công, đào ngũ và khởi nghĩa để chống lại, Lênin đã châm biếm gọi biện
pháp chống chiến tranh của Écvê là biện pháp của mấy “ông tướng ỳ”.
Lênin đã phê phán Écvê không hiểu chiến tranh là sản vật của chủ
nghĩa tư bản. Trong thời đại đế quốc chủ nghĩa các nước đế quốc đi áp bức
nô dịch các dân tộc thì tất yếu sẽ dẫn tới những cuộc chiến tranh chống áp
bức. Đó là cuộc chiến tranh chính nghĩa. Giai cấp vô sản quốc tế không thể
không tham gia ủng hộ cuộc chiến tranh đó.
