vạch rõ phạm vi thế lực. Lúc này, Mỹ đang bận chiến tranh với Tây Ban
Nha (1898) đế tranh cướp quần đảo Philippin và Cuba. Đế quốc Mỹ còn
thiếu lực lượng và căn cứ bàn đạp để tham gia chiến tranh xâu xé Trung
Quốc. Năm 1899, Mỹ đề ra chính sách “mở cửa”.
Nội dung của chính sách “mở cửa” gồm có :
- Bất kỳ hàng của nước nào vào Trung Quốc cũng đều chịu chính sách
thuế như nhau, và do chính phủ Trung Quốc thu thuế.
- Không can thiệp vào lợi ích của các nước theo những điều ước đã ký.
- Không được thu thuế theo khu vực của từng nước quá cao.
Ngày 6-9-1899 chính phủ Mỹ gửi thông điệp cho Anh, Đức, Nga, sau
đó gửi cho các nước Nhật, Ý, Pháp.
Chính sách “mở cửa” của chính phủ Mỹ đối với Trung Quốc là chen
chân vào lục địa Trung Quốc. Các đế quốc khác cũng lợi dụng chính sách
này để tạm thời hòa hoãn mâu thuẫn giữa bọn chúng với nhau, thừa nhận
phạm vi thế lực của nhau, biến thành một hiệp nghị chia cắt Trung Quốc.
Trước sự tăng cường xâu xé của các nước đế quốc, Trung Quốc ngày
càng rơi sâu xuống vũng bùn của chế độ nô dịch làm cho mâu thuẫn giữa
các tầng lớp nhân dân với bè lũ đế quốc ngày một sâu sắc. Thái độ đớn hèn,
đầu óc ích kỷ vì quyền lợi giai cấp của bọn phong kiến Mãn Thanh là
nguyên nhân chủ yếu đưa Trung Quốc vào tình trạng bi đát đó. Vì vậy,
trong xã hội bắt đầu xuất hiện trào lưu tư tưởng mới đòi hỏi cải cách chế
độ, canh tân đất nước để Trung Quốc sớm thoát khỏi vòng nô lệ. Phong
trào Duy tân cuối thế kỷ XIX phản ánh rõ nét trào lưu tư tưởng đó.
II. PHONG TRÀO DUY TÂN
1. Khang Hữu Vi và sự hình thành phái Duy Tân
Khang Hữu Vi sinh năm 1858, ở huyện Nam Hải tỉnh Quảng Đông,
trong một gia đình địa chủ quan liêu. Ông là linh hồn của phong trào Duy
