200 triệu lạng bạc trả trong 8 năm. Đặc biệt là mở thêm nhiều bến cảng
trong lục địa Trung Quốc như Sa Thị, Trùng Khánh, Tô Châu. Nhật được
mở cửa hiệu và xây dựng công xưởng trên các bến cảng Trung Quốc.
Điều ước Mã Quan là điều ước nhục nhã, Trung Quốc càng mất thêm
chủ quyền. Nhân dân Trung Quốc rất căm phẫn đã chống lại điều ước trên
một cách quyết liệt.
Sau khi ký Điều ước Mã Quan, Nhật được bồi thường một món tiền
kếch sù để phát triển kinh tế, và được nhiều quyền lợi về đất đai, thị trường.
Điều này làm các đế quốc lo lắng, nhất là đế quốc Nga, đã dùng áp lực
buộc Nhật phải bỏ việc chiếm cứ bán đảo Liêu Đông, nhưng Trung Quốc
lại phải bồi thường thêm 30 triệu lạng bạc.
4. Các nước đế quốc phân chia phạm vi thế lực và chính sách “mở
cửa” của Mỹ
a) Các nước đế quốc phân chia phạm vi thế lực
Sau chiến tranh Giáp Ngọ (1894-1895) chính phủ nhà Thanh phải chi
nhiều tiền chiến phí và bồi thường chiến tranh, nên vay nợ đế quốc rất
nhiều. Nhân cơ hội đó, các nước đế quốc tăng cường đưa vốn vào Trung
Quốc. Tính từ năm 1894 đến năm 1899 chính phủ nhà Thanh vay đến 370
triệu lạng bạc. Số tiền vay này phải dùng quan thuế bảo đảm. Như vậy, bọn
đế quốc càng nắm chặt nền kinh tế tài chính của Trung Quốc.
Điều ước Mã Quan đã cho các đế quốc tự do lập xưởng kinh doanh.
Trong 2 năm 1895 và 1896 nhiều nhà máy sợi, xay bột mì của tư bản nước
ngoài đã được xây dựng ở Thượng Hải. Họ còn nắm lấy việc xây dựng
đường sắt và khai mỏ ở Trung Quốc.
Tuy vậy, các đế quốc vẫn tiếp tục xâu xé Trung Quốc. Pháp ỷ thế có
công trong việc đấu tranh với Nhật thu hồi bán đảo Liêu Đông, liền đòi
chính phủ nhà Thanh phải nhượng cho một số quyền lợi. Sau khi đã được
quyền khai thác ở Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, chúng còn bắt chính
