Mãn Thanh để tiến hành công cuộc cải cách, biến Trung Quốc thành nước
tư bản độc lập.
Do đó, phong trào Duy tân chỉ có thể trở thành một phong trào chính
trị xa rời quần chúng, cơ sở giai cấp và xã hội của phong trào vô cùng nhỏ
bé. Tương quan lực lượng giữa phái Duy tân và phái thủ cựu rất chênh lệch.
Hệ thống quan lại do Từ Hy thái hậu đứng đầu là một lực lượng rộng lớn
bao gồm từ trung ương đến địa phương nắm toàn bộ quyền lực trong tay.
Chính vì vậy mà những mệnh lệnh của Quang Tự đều bị phản đối kịch liệt
và hầu như không một mệnh lệnh nào được thi hành.
Sự yếu đuối thỏa hiệp của những người theo chủ nghĩa cải lương còn
lộ rõ ở mặt nó nuôi nhiều ảo tưởng đối với đế quốc. Các nhà Duy tân nhận
định rằng: Trung Quốc cần đi theo con đường quân chủ lập hiến giống Anh,
Nhật, và có thể được Anh, Nhật đồng tình ủng hộ. Họ hy vọng sự giúp đỡ
của đế quốc. Thực tế Anh và Nhật ủng hộ phong trào Duy tân là mong nhờ
phong trào này, bọn chúng có thể tiến thêm một bước nữa khống chế, xâm
lược Trung Quốc: hy vọng phái Duy tân sẽ thành chỗ dựa cho chúng ở
Trung Quốc và nhờ đó có thể biến Trung Quốc thành nước phụ thuộc mà
không hề muốn biến Trung Quốc thành một nước tư bản độc lập.
Trong tình hình lúc bấy giờ, Trung Quốc tuy chưa có khả năng tiến
hành cách mạng tư sản, nhưng đã có những tiền đề phát triển chủ nghĩa tư
bản. Cho nên phái Duy tân đề ra các yêu cầu độc lập dân tộc, phát triển chủ
nghĩa tư bản, học tập kỹ thuật phương Tây v.v… là phù hợp với lợi ích dân
tộc lúc bấy giờ. Do đó phong trào Duy tân cuối thế kỷ XIX có ý nghĩa tiến
bộ, mang tính chất yêu nước. Chính vì lý do trên, phong trào Duy tân và
các nhà hoạt động Duy tân trong giai đoạn này được đánh giá rất cao.
Phong trào Duy tân đã tích cực truyền bá học thuyết chính trị xã hội của
giai cấp tư sản phương Tây và phổ biến khoa học tự nhiên. Phái Duy tân
tuyên truyền tư tưởng dân chủ tư sản, phản đối chuyên chế phong kiến, giới
thiệu tư tưởng tự do bình đẳng, yêu cầu giải phóng cá tính, chống đối luân
lý tôn pháp và quan niệm đạo đức phong kiến. Những đòn đánh mạnh vào
hệ tư tưởng hủ lậu phong kiến đã gây tác dụng mở đường cho các tư tưởng
