Hai năm sau, Tần Hiếu Công thấy ngôi vị đã vững chắc, liền phong
Thương Ưởng làm Tả thứ trưởng (tên một chức quan của nước Tần) và
tuyên bố: "Từ ngày hôm nay, sự việc cải cách chế độ hoàn toàn do Tả thứ
trưởng làm chủ". Thương Ưởng khởi thảo một pháp lệnh cải cách, nhưng
sợ dân chúng chưa tin mình, không chịu làm theo pháp lệnh mới, liền sai
người làm ở cửa thành phía nam một cây gỗ cao ba trượng và hạ lệnh: "Ai
mang được cây gỗ này sang cửa bắc, sẽ thưởng cho 10 lạng vàng".
Trong chốc lát, rất đông người tụ tập ở cửa thành phía nam, sôi nổi
bàn luận. Có người nói: "Cây gỗ này thì ai chẳng mang được, cần gì phải
dùng đến 10 lạng vàng làm phần thưởng". Có người nói: "Đây có thể là Tả
thứ trưởng bày ra trò đùa thôi". Mọi người nhìn nhau, không ai chịu ra
mang cây gỗ. Thương Ưởng biết dân chúng chưa tin vào lệnh của mình,
liền nâng mức thưởng lên 50 lạng. Không ngờ tiền thưởng càng lên cao thì
số người đến xem càng thấy vô lí, không ai chịu ra thử.
Trong lúc mọi người ồn ào bàn luận thì có một người xông ra nói: "Để
tôi thử xem sao". Anh ta nói xong liền vác cây gỗ một mạch từ cửa nam
sang cửa bắc thành. Thương Ưởng lập tức cho người mang ra 50 lạng vàng
tiền thưởng, không thiếu một li. Câu chuyện đó được lan truyền đi, làm
rung động khắp nước Tần. Dân chúng đều nói: "Mệnh lệnh của Tả thứ
trưởng đã nói là làm".
Thương Ưởng thấy mệnh lệnh đã có tác dụng, liền cho công bố pháp
lệnh đã dự thảo. Pháp lệnh mới thưởng, phạt phân minh; quy định chức
quan to nhỏ và chức vị cao thấp đều căn cứ vào tiêu chuẩn chiến công về
quân sự. Quí tộc không lập được công cũng không có tước vị, những người
sản xuất được nhiều lương thực và vải vóc, đều được miễn sai dịch. Những
người chỉ lo buôn bán và lười biếng mà nghèo túng thì cả gia đình phải
xung làm nô tì của quan lại.
Nước Tần từ sau biến pháp của Thương Ưởng, sản xuất nông nghiệp
phát triển mạnh, lực lượng quân sự trở nên hùng cường. Không lâu sau,
