phải bỏ việc canh tác vì thuế má nặng, đi làm nghề buôn bán muối để kiếm
tiền. Nhưng làm nghề buôn bán muối cũng rất nguy hiểm, phải có nhiều
người cùng làm để bênh vực nhau. Do đó, dần dần hình thành rất nhiều
đoàn buôn bán muối. Trong số đó, có 1 số thủ lĩnh sau này sẽ trở thành thủ
lĩnh khởi nghĩa nông dân.
Năm 874, cũng tức là năm Đường Hy Tông lên ngôi, ở Bộc Châu (trị
sở ở huyện Phạm, Hà Nam ngày nay) có 1 thủ lĩnh dân buôn muối là
Vương Tiên Chi tụ tập mấy ngàn nông dân nổi lên khởi nghĩa ở Trường
Đản (thuộc Hà Nam ngày nay). Vương Tiên Chi tự xưng là Thiên bổ bình
quân đại tướng quân, tuyên cáo vạch trần tội ác của quan lại triều đình tạo
nên cảnh chênh lệch giàu nghèo quá đáng. Lời tuyên cáo nhanh chóng được
nông dân nghèo khổ hưởng ứng. Không lâu sau, ở Oan Cư (nay ở phía bắc
huyện Tào, Sơn Đông), 1 người buôn muối tại địa phương là Hoàng Sào
cũng khởi binh hưởng ứng.
Hoàng Sào từ nhỏ được học hành, lại biết cưỡi ngựa bắn cung. Ông
từng tới Trường An thi tiến sĩ mấy lần nhưng đều không đỗ. Ở Trường An,
ông được tận mắt chứng kiến cảnh hủ bại và đen tối của triều đình, ông rất
phẫn nộ. Tương truyền trong thời gian đó ông đã viết bài thơ "Vịnh hoa
cúc", dùng hoa cúc để ẩn dụ, nói lên quyết tâm lật đổ và lên thay thế triều
Đường. Thơ viết:
"Đãi đắc thu lai cửu nguyệt bát
Ngã hoa khai thời bách hoa sát
Xung thiên hương trận thấu Trường An
Mãn thành tận đái "hoàng kim giáp".
Dịch thơ:
"Đợi đến mùa thu, tháng tám chín
