Chương III
TƯ TƯỞNG QUÂN SỰ THỜI TRẦN
(THẾ KỶ XIII - XIV)
Đến thế kỷ XIII, tư tưởng quân sự Việt Nam (thời Trần) đã có một
bước phát triển rất lớn. Cùng với những chiến công oanh liệt trong ba lần
kháng chiến chống giặc Mông - Nguyên xâm lược, ở Đại Việt đã xuất hiện
nhiều tác phẩm lý luận và những tư tưởng quân sự độc đáo. So với những
quan điểm, tư tưởng quân sự cùng thời ở các nước châu Á, châu Âu, thì có
thể coi đó là những quan điểm, tư tưởng vượt thời đại. Sự xuất hiện những
quan điểm, tư tưởng quân sự thời Trần là một bước phát triển mới, quan
trọng của lịch sử quân sự dân tộc ta hồi thế kỷ XIII - XIV. Qua thực tiễn chỉ
đạo chuẩn bị và thực hành chiến tranh, qua những tác phẩm quân sự nổi
tiếng của Trần Quốc Tuấn, những áng văn thơ của các vua Trần và các nhà
chính trị - quân sự thời Trần, chúng ta thấy đã xuất hiện một hệ thống lý
luận, tư tưởng về xây dựng lực lượng vũ trang, về quốc phòng và chiến
tranh giữ nước với rất nhiều nội dung tiến bộ. Những luận điểm, tư tưởng
đó đã có tác dụng to lớn đối với sự chỉ đạo các cuộc chiến tranh giữ nước
thời Trần, đặt nền tảng cho sự phát triển tư tưởng, lý luận quân sự các đời
sau.
I- NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
1. Khái quát tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa -xã hội thời Trần