tưởng tiến công rất cao, luôn chủ động, tích cực và liên tục tiến công chiến
lược bằng lực lượng chủ lực cơ động mạnh với lực lượng vũ trang địa
phương, đánh đòn phủ đầu quân xâm lược "tiên phát chế nhân" và trong
tình thế bị kẻ thù tiến công đã tổ chức phòng ngự chiến lược tích cực, kiên
quyết phản công chiến lược khi thời cơ đến để đánh bại kẻ thù. Nét đặc sắc
trong tư tưởng quân sự Trần Quốc Tuấn là chủ động rút lui chiến lược và
phản công chiến lược, dựa vào dân và phát động chiến tranh nhân dân rộng
khắp, bao vây, chia cắt và đánh tiêu hao, từng bước đưa địch vào thế khốn
quẫn, tạo thế và lực để thực hành phản công chiến lược bằng các đạo quân
chủ lực mạnh, đánh trận quyết chiến chiến lược, đánh tan ý chí xâm lược
của địch, kết thúc chiến tranh. Nét đặc sắc trong tư tưởng quân sự của Lê
Lợi - Nguyễn Trãi là tư tưởng chỉ đạo "lấy dân làm gốc", "lấy nhân nghĩa
thắng hung tàn", giương cao ngọn cờ đại nghĩa, phát động khởi nghĩa toàn
dân, chiến tranh nhân dân, kết hợp giữa đấu tranh chính trị với tiến công
quân sự ngoại giao và địch vận, đánh vào lòng người (công tâm), đánh
thắng từng bước, chuyển hóa lực lượng và thế trận, đánh trận quyết chiến
chiến lược, kết thúc chiến tranh có lợi nhất cho sự phát triển lâu dài của đất
nước... Tóm lại tư tưởng quân sự Việt Nam từ thế kỷ III Tr. CN đến đầu thế
kỷ XV trải qua nhiều giai đoạn phát triển.
Giai đoạn Hùng Vương - An Dương Vương và giai đoạn Bắc thuộc
là giai đoạn buổi đầu hình thành những tư duy, tư tưởng quân sự. Đó là tư
duy quân sự buổi đầu dựng nước và giữ nước; là tư duy, tư tưởng quân sự
khởi nghĩa và chiến tranh chống Bắc thuộc. Giai đoạn đất nước độc lập từ
thế kỷ X đến đầu thế kỷ XV là giai đoạn xuất hiện và phát triển nhiều quan
điểm, tư tưởng quân sự tiến bộ, thậm chí có những quan điểm, tư tưởng tiên
tiến vượt thời đại. Chính đó là cội nguồn tạo nên sức mạnh đánh giặc, giữ
nước trong giai đoạn này.
Tuy thực tiễn lịch sử đã lùi xa, nhưng những nội dung tư tưởng
quân sự nêu trên vẫn có giá trị bất biến, nó có ý nghĩa thực tiễn lớn. Đó là
cơ sở để ông cha ta trong các giai đoạn lịch sử tiếp theo kế thừa và phát
triển. Đó là những giá trị tinh thần, tư tưởng vô cùng quý giá, được các thế
