hội chủ nghĩa bao gồm: kinh tế cá thể, kinh tế tư bản tư doanh. Nội dung
cốt lõi của cải tạo xã hội chủ nghĩa được xác định là cải tạo nông nghiệp,
trong đó tập trung vào hợp tác hoá, thuỷ lợi hoá, cải tiến và ứng dụng tiến
bộ kỹ thuật vào canh tác. Đối với thủ công nghiệp, tiến hành thành lập các
hợp tác xã thủ công, hợp tác xã mua bán. Đối với công nghiệp, các cơ sở tư
nhân được chuyển đổi thành công ty hợp doanh. Tôn trọng quyền sở hữu
của người dân, Nhà nước chủ trương không dùng quyền để ép buộc, tịch
thu, xung công mà mua lại máy móc, thiết bị, tư liệu sản xuất của dân.
Mục đích của cải tạo xã hội chủ nghĩa là nhằm nhanh chóng khôi
phục nền kinh tế sau chiến tranh, tiếp tục hoàn thành những nhiệm vụ còn
lại của cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân; tiến hành cải tạo nền
kinh tế theo hướng công nghiệp hoá trên cơ sở nền tảng của kinh tế quốc
doanh và kinh tế hợp tác xã, với hình thức sở hữu tập thể và sở hữu toàn
dân là chủ yếu. Đó cũng chính là quá trình hoàn thiện quan hệ sản xuất để
phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất. Trên cơ sở những thành
tựu thu được của quá trình phát triển kinh tế, xã hội ba năm (1958-1960),
tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III (1960), Đảng ta đã quyết định vừa
tiếp tục hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa, vừa xây dựng cơ sở vật chất -
kỹ thuật ban đầu cho chủ nghĩa xã hội. Trong kế hoạch phát triển kinh tế -
xã hội 5 năm lần thứ nhất (1960 - 1965), lĩnh vực được xác định ưu tiên
nhất là phát triển công nghiệp trên cơ sở phát triển nông nghiệp một cách
hợp lý.
Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (1960- 1985) đang được
thực hiện thì tháng 8-1964, đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh, leo thang ra
đánh phá miền Bắc, cả nước lại bước vào chiến tranh. Trong bối cảnh đó,
Đảng chủ trương chuyển hướng phát triển kinh tế và mọi mặt đời sống
miền Bắc sang thời chiến; kết hợp chặt chẽ xây dựng kinh tế với tăng
cường củng cố quốc phòng; vừa tiếp tục xây dựng miền Bắc theo hướng xã
hội chủ nghĩa, vừa kiên quyết đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại của đế
quốc Mỹ, vừa chiến đấu, vừa duy trì sản xuất tốt. Mọi hoạt động đều được
chuyển sang thời kỳ có chiến tranh, nhất là hoạt động của các cơ quan và
