Trong suốt 30 năm chiến tranh giải phóng (1945-1975), đối phương
luôn tìm mọi cách và không từ một thủ đoạn nào để đánh phá căn cứ địa -
hậu phương nhằm phá hoại tiềm lực chiến tranh, cắt đứt mạch sống của tiền
tuyến; làm suy yếu và tiến tới thủ tiêu các lực lượng kháng chiến. Chính vì
vậy mà quá trình xây dựng căn cứ địa - hậu phương, xây dựng chế độ mới
trong chiến tranh luôn được phải gắn liền với việc bảo vệ. Xây dựng và bảo
vệ là hai mặt của một vấn đề và có mối quan hệ biện chứng với nhau. Tư
tưởng xây dựng đi đôi với bảo vệ ra xuất phát từ hoàn cảnh thực tế của
cuộc chiến tranh, vừa là sự kế thừa truyền thống “dựng nước đi đôi với giữ
nước” của cha ông ta trong lịch sử dân tộc.
Trong cuộc chiến tranh 1945-1954, để tiêu diệt các cơ quan đầu
não, phá huỷ tiềm lực kháng chiến của Việt Minh, quân Pháp đã bao vây,
cô lập và tập trung đánh phá căn cứ địa Việt Bắc, các căn cứ ở miền Đông
Nam Bộ, căn cứ Đồng Tháp Mười, căn cứ U Minh, các vùng tự do ở Khu
4, Khu 5... Trong cuộc chiến tranh 1954-1975, để thủ tiêu các cơ quan đầu
não kháng chiến, tiêu diệt hết việt cộng phá huỷ tiềm lực chiến tranh, cắt
đứt sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc cho cách mạng miền Nam,
đưa miền Bắc trở về thời kỳ “đồ đá”, Mỹ đã cho máy bay đánh phá dữ dội,
đưa việc đánh phá cơ sở chính trị căn cứ địa - hậu phương lên thành một
quốc sách, một nhiệm vụ chiến lược.
Trong bối cảnh đó, để bảo vệ căn cứ địa - hậu phương không có
cách nào khác là phải chủ động và tích cực chiến đấu có các phương án
phòng chống hiệu quả để đối chọi với các âm mưu. thủ đoạn đánh phá và
leo thang chiến tranh của địch. Yêu cầu đặt ra cho hoạt động bảo vệ căn cứ
địa - hậu phương là phải giữ vững được địa bàn; bảo vệ được các cơ quan
đầu não kháng chiến; bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân; bảo vệ các
cơ sở vật chất, kỹ thuật; mạng lưới giao thông, trật tự trị an xã hội; bảo vệ
sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế... Bảo vệ an toàn cho căn cứ địa, hậu
phương chiến tranh còn góp phần ổn định về mặt tư tưởng, tinh thần của
mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong các thời điểm có tính bước ngoặt của
cuộc kháng chiến.