Trong những năm 1930 - 1931, phong trào cách mạng của quần
chúng đã dấy lên khắp cả nước, hàng trăm cuộc bãi công của công nhân và
biểu tình của nông dân đã liên tiếp nổ ra, đỉnh cao nhất của phong trào là
Xôviết Nghệ - Tĩnh. Nổi dậy của quần chúng công nông, lật đổ chính
quyền của địch ở một số vùng nông thôn và lập ra chính quyền cách mạng
của nhân dân dưới hình thức Xôviết. Thành quả to lớn của nó là lần đầu
tiên ở Việt Nam, phong trào nông dân đã kết hợp chặt chẽ với phong trào
công nhân, liên minh công - nông được thực hiện, quyền lãnh đạo của giai
cấp công nhân mà đại biểu là Đảng Cộng sản Việt Nam đã được khẳng
định. Đó là bước thắng lợi đầu tiên có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ
tiến trình phát triển về sau của cách mạng bạo lực.
Trong những năm 1936 - 1939, sau khi trải qua bước thoái
trào, cách mạng chuyển sang thời kỳ vận động dân chủ. Dưới sự lãnh
đạo của Đảng, phong trào đấu tranh chính trị sôi nổi đã diễn ra rộng
khắp, quần chúng cách mạng đã vận dụng các hình thức đấu tranh hợp
pháp và nửa hợp pháp kết hợp với đấu tranh bí mật và bất hợp pháp,
chống lại bọn phản động thuộc địa, vua quan phong kiến, đòi quyền tự
do, dân chủ. Đảng đã động viên và giáo dục chính trị cho hàng triệu
quần chúng, củng cố và phát triển các cơ sở đảng và cơ sở quần
chúng, chuẩn bị điều kiện cần thiết để đưa quần chúng vào những trận
chiến đấu quyết liệt mới trong thời kỳ 1940 - 1945.
Trước tình hình đó, Đảng đặt vấn đề giải phóng dân tộc lên
hàng đầu, lập ra Mặt trận Dân tộc thống nhất để tập hợp rộng rãi mọi
lực lượng cách mạng của quần chúng và đề ra nhiệm vụ trực tiếp
chuẩn bị và tiến hành khởi nghĩa vũ trang. Đảng khẳng định: Cuộc
cách mạng Đông Dương trong giai đoạn hiện nay là một cuộc cách
mạng giải phóng dân tộc, cuộc cách mạng đó “phải kết liễu bằng một
cuộc khởi nghĩa vũ trang”. Đồng thời, Mặt trận Độc lập đồng minh
(gọi tắt Việt Minh) được thành lập. Chỉ trong một khoảng thời gian
ngắn (9-1940 - 1-1941) ba cuộc khởi nghĩa vũ trang đã liên tiếp nổ ra
ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam (Bắc Sơn, Đô Lương, Nam Kỳ), cho
