Trong thư gửi bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du
kích nhân ngày thành lập Quân đội giải phóng Việt Nam (22-12-1949), Chủ
tịch Hồ Chí Minh viết: “Sau Cách mạng Tháng Tám, Quân giải phóng Việt
Nam phát triển thành Vệ quốc quân đến mấy nghìn người. Ngày nay, quân
đội có hàng chục vạn người, cộng với bộ độ địa phương và dân quân du
kích thì lực lượng vũ trang nửa vũ trang của nhân dân ta có hàng triệu
người”
15
. Trong giai đoạn kháng chiến, công tác xây dựng lực lượng vũ
trang ba thứ quân được tiến hành với việc phân chia chiến trường tổ chức
lực lượng quân sự của các quân khu, các địa bàn chiến lược trong chiến
lược, chiến tranh nhân dân. Việc phân chia chiến trường, tổ chức các khu
và liên khu có sự thay đổi và phát triển phù hợp với quá trình phát triển của
kháng chiến, với yêu cầu phát triển của nhiệm vụ đấu tranh vũ trang, với sự
trưởng thành của lực lượng vũ trang ba thứ quân trên cơ sở chiến lược quân
sự của Đảng trong từng giai đoạn phát triển của cuộc kháng chiến.
Trong quá trình xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân, Đảng đã
chú trọng đến cả ba lực lượng: Bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân
quân du kích. Bởi vì nếu tập trung bộ đội chủ lực quá sớm, hoặc muộn, thì
đều không phù hợp với yêu cầu thực tế. Còn xây dựng chậm thì ảnh hưởng
đến tác chiến, nhưng nếu làm vội vàng mà không chú trọng trang bị, cấp
dưỡng, rút đại đội độc lập quá sớm, tập trung bộ đội địa phương quá sớm
thì đều có hại.
Quan điểm của Đảng là chiến tranh du kích và chiến tranh
chính quy trong kháng chiến chống Pháp muốn tiến hành có hiệu quả
phải gắn liền với sự trưởng thành và lớn mạnh của lực lượng vũ trang
ba thứ quân. Mỗi thứ quân đều phát huy vai trò và vị trí chiến lược
quan trọng của mình để tạo nên sức mạnh tổng hợp trong chiến tranh
nhân dân toàn dân, toàn diện. Theo quan điểm của Đảng, dân quân du
kích, tự vệ và bộ đội địa phương có mạnh thì mới phân tán được lực
lượng địch và tiến công địch ở khắp mọi nơi, tạo điều kiện cho tác
chiến của bộ đội địa phương và bộ đội chủ lực. Ngược lại, bộ đội chủ
lực được xây dựng và hoạt động mạnh, đánh những đòn tiêu diệt lớn
