Phát huy khí thế chiến thắng và trên nền tảng của những điều kiện
thuận lợi, nhân dân Việt Nam bắt tay vào công cuộc khắc phục hậu quả
chiến tranh, hoàn thành cải cách ruộng đất và sửa sai, phục hồi kinh tế, phát
triển văn hoá - xã hội, cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với các thành phần kinh
tế, củng cố quan hệ sản xuất mới với hai hình thức cơ bản là quốc doanh và
tập thể, củng cố và tăng cường sức mạnh an ninh - quốc phòng...
Thắng lợi của cách mạng Việt Nam nói chung, thắng lợi của 5 năm
xây dựng và phát triển của miền Bắc nói riêng sau ngày hoà bình lập lại
được phản ánh trong bản Hiến pháp xã hội chủ nghĩa đầu tiên của Việt
Nam mà Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà thông qua trong kỳ
họp thứ 11, ngày 31-12-1959.
Trong khi quân và dân miền Bắc đang ra sức ổn định, củng cố mọi
mặt nhằm biến miền Bắc thành nền móng vững chắc cho cuộc đấu tranh
thống nhất nước nhà thì ở phía nam vĩ tuyến là cách mạng miền Nam đang
trải qua những tháng năm đầy gian khổ hy sinh.
Ngày 7-7-1954, trước khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết 13 ngày,
Ngô Đình Diệm được Mỹ đưa về miền Nam làm Thủ tướng thay Bửu Lộc.
Từ đây, bắt đầu quá trình mà ở đó, Mỹ ráo riết thực hiện một loạt biện pháp
tầm chiến lược xây dựng miền Nam Việt Nam thành con đê ngăn chặn “làn
sóng đỏ”.
Ngay từ trong kháng chiến chống Pháp, Trung ương Đảng đã nhận
rõ ý đồ can thiệp của Mỹ đối với Việt Nam và Đông Dương. Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ sáu (7-1954) xác định: đế quốc Mỹ
đang trở thành kẻ thù chính, trực tiếp của nhân dân Đông Dương. Nhận
thức ngày càng rõ các kế hoạch chiến tranh của Mỹ, Đảng ta đã xác định
nhiệm vụ chiến lược cho cách mạng hai miền. Tuy nhiên, việc tìm đường
giải phóng miền Nam là một quá trình không đơn giản. Để tìm ra con
đường đưa cách mạng đi lên, cần tính toán, lượng định các nhân tố trong
nước và quốc tế có liên quan.
