không thể có hòa bình khi chưa có chiến thắng. Trước những kẻ thù xâm
lăng, Việt Nam chưa bao giờ là một quốc gia chiếm ưu thế về tài lực hay
quân đội, chính ý chí hòa bình và tinh thần dân tộc đoàn kết là sợi chỉ đỏ và
là động lực kết nối mọi nhân tố dân tộc lại thành một tổng lực đối kháng để
đi tới thắng lợi cuối cùng. Hòa bình là một mục tiêu của chiến tranh chính
nghĩa, không phải là ảo tưởng chính trị của những kẻ bị trị đã mất hết tinh
thần. Đây cũng là những nhân tổ làm trụ cột cho sách lược chính trị - quân
sự của người Việt Nam trước những lực lượng xâm lược trong lịch sử. Trả
lời phỏng vấn Hãng thông tấn Nam Dương Antara (Inđônêxia) ngày 14-5-
1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định lập trường trước sau
như một của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tại Hội nghị Giơnevơ
trong thương thuyết với Pháp để đình chiến và lập lại hoà bình là: “thật sự
độc lập, thống nhất và dân chủ tự do”
16
. Đó là mục đích cuối cùng của nhân
dân Việt Nam. Đó cũng là điều kiện căn bản để từ đó Việt Nam đàm phán
với Pháp. Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng lưu ý: phải có tinh thần
cảnh giác rất cao đối với âm mưu của đế quốc Mỹ cản trở việc đình chiến
và âm mưu lập khối liên minh quân sự có tính xâm lược nhằm khống chế
Đông Dương và Đông Nam Á.
Như vậy, quan điểm và thái độ của Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ
Chí Minh và nhân dân Việt Nam cơ bản không thay đổi, mặc dù đã giành
được thắng lợi lớn về quân sự trên chiến trường và đang tiến hành đàm
phán với Pháp để kết thúc chiến tranh. Tuy nhiên, một yếu tố đang ngày
càng ảnh hưởng đến tình hình cuộc chiến tranh ở Đông Dương, đó là sự can
thiệp có tính leo thang của Mỹ. Báo cáo của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội
nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá II), ngày 15-7-
1954, đã xác định rõ tư tưởng và nhiệm vụ của quân và dân Việt Nam: “Từ
nay đến khi thực hiện hoà bình, ta vẫn tiếp tục đánh Pháp. Nhưng mũi nhọn
của ta cũng như mũi nhọn của thế giới đều chĩa vào Mỹ. Chính sách của
Mỹ là mở rộng và quốc tế hoá chiến tranh Đông Dương. Chính sách của ta
là tranh thủ hoà bình để chống lại chính sách chiến tranh của Mỹ”
17
. Bởi vì
“Muốn hoà bình thì phải chấm dứt chiến tranh, muốn chấm dứt chiến tranh
