giữ đất Hà-tiên. Đến khi Mạc Cửu mất, Chúa Nguyễn phong cho con Mạc
Cửu là Mạc thiên-Tứ làm chức đô-đốc trấn ở Hà-tiên.
Về sau, trong nước Chân-lạp có chiến-tranh nhiều, từ năm 1699 trở đi,
nhất là con cháu dòng Nặc-ôn tranh nhau ngôi vua, kẻ sang cầu cứu với vua
Tiêm-la
, người qua cầu cứu với chúa Nguyễn. Rốt cuộc, mỗi khi có chiến-
tranh thì quân cứu-viện của chúa Nguyễn cũng chiếm phần thắng lợi, và
nước Chân-lạp chịu dưới quyền bảo-hộ của Chúa Nguyễn. Năm 1755 vua
Chân-lạp là Nặc-Nguyên dâng Chúa Nguyễn hai phủ Tâm-bôn và Lôi-lạp.
Năm 1759, sau khi Nặc Nguyên mất, Nặc-Tôn nhờ Chúa Nguyễn che chở
mà được làm vua, dâng chúa Nguyễn đất Tâm-phòng-long (hiện là đất Vĩnh-
long, Sadec, Châu-đốc) để cảm ơn. Nặc-Tôn dâng riêng Mạc-thiên-Tứ,
người đã trực tiếp cầm quân giúp Nặc-Tôn, 5 phủ Hương-úc, Cần-bột, Trực-
sâm, Sài-mạt, và Linh-quỳnh. Mạc thiên Tứ dâng lại Chúa Nguyễn. Chúa
Nguyễn cho những phủ ấy sáp nhập cả vào Hà-tiên.
Thế là tất cả những đất Chân-lạp thuộc 6 tỉnh Nam-phần bây giờ do
chúa Nguyễn khai hoá, đem sáp nhập vào nước Đại-việt, từ giữa thế-kỷ thứ
18 vậy.
