CHƯƠNG VI : NGƯỜI TÂY PHƯƠNG VÀ CÁC
GIÁO-SĨ ĐẠO GIA-TÔ ĐẾN ĐẠI-VIỆT
BÀI 20 : NGƯỜI TÂY PHƯƠNG ĐẾN ĐẠI-VIỆT
Từ thế-kỷ thứ 13, người Itali (Ý-đại-lị) tên là Marco-Polo làm quan ở
triều Nguyên (đời vua Thế-tổ Hốt-tất-liệt) 17 năm, sau khi trở về nước, viết
ra quyển sách « Les merveilles du monde » (thế-giới kỳ-quan) nói cho người
Âu-châu biết trạng thái cường-thịnh của Trung-quốc, khiến châu Âu để ý
đến Đông phương.
Kể từ thế-kỷ thứ 15, thuật hàng-hải đã tiến bộ, các nhà thám-hiểm châu
Âu mới tìm đường giao-thông với các nước bên ngoài.
Christophe Colomo (Kha-luân-bố) vượt Đại-tây-dương tìm ra châu Mỹ.
Vasco de Gama, người Portugal (Bồ-đào-nha) năm 1497, đi vòng quanh Cap
de Bonne Espérance (Hảo-vọng-giác) sang Ấn-độ. Năm 1521, lại có người
Espagne (Tây-ban-Nha) tên là Magellan đi qua Ấn-độ-dương sang Thái-
bình-dương vào Philippines (Phi-luật-tân).
Đông phương từ đấy đã được người châu Âu biết đến nhiều, và lui tới,
hoặc mở cuộc thông thương, hoặc chiếm cứ làm thuộc địa.
Năm 1563, người Portugal (Bồ-đào-nha) thuê đất Macao (Áo-môn) của
Tàu làm cửa biển thương-mại. Sau chiếm đứt một phần làm đất riêng, đặt
quan cai-trị.
Người Espagne (Tây-ban-nha), theo bước Portugal sang Đông-phương,
lấy đất Phi-luật-tân (Philippines) làm thuộc-địa năm 1568.
Năm 1596, người Hollande (Hoà-lan) sang lấy Nam-dương quần-đảo
(Indes Néerlandaises).
Về sau, dần dần, người Portugal, Pháp, Anh (Angleterre) đến ở đất Ấn-
độ.
